W ubiegłoczwartkowe popołudnie, 8 września na radzymińskim Cmentarzu Poległych, odbyła się uroczystość upamiętniająca 83. rocznicę Bitwy Powietrznej nad Radzyminem. Kultywowanie pamięci o poległych członkach załóg legendarnych polskich bombowców PZL-37 „Łoś” stanowi wieloletnią tradycję Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłka pil. Mariana Pisarka w Radzyminie.
W 83. rocznicę walk powietrznych, toczonych w obronie polskiego nieba przed hitlerowskim najeźdźcą wspólny hołd bohaterskim, polskim lotnikom oddała młodzież radzymińskiej „Stalowej Jedynki” wraz z przedstawicielami Warszawskiego Klubu Seniorów Lotnictwa, Kadetami I LO PUL w Wołominie oraz zaproszonymi gośćmi.
Tegoroczną uroczystość uświetniła obecność Pocztów Sztandarowych: Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłka pil. M. Pisarka w Radzyminie, Warszawskiego Klubu Seniorów Lotnictwa oraz I LO PUL im. 111 Eskadry Myśliwskiej w Wołominie.
Obchody zaszczycili swoją obecnością: Wiceburmistrz Radzymina Krzysztof Dobrzyniecki, Wiceprezes Warszawskiego Klubu Seniorów Lotnictwa pil. mgr inż. Andrzej Szymczak wraz z byłym, wieloletnim Prezesem mgr inż. Jerzym Madlerem, Przedstawiciele WKSL: instr. pil. mgr inż. Maksymiliana Czmiel – Paszyc, p. Mariusz Nawrocki, instr. pil. mgr Urszula Bocheńska – Wojda, p. Alina Dudziak – Gromek, Przedstawiciel Akademickiego Stowarzyszenia Lotniczego mjr mgr inż. Marcin Szaliłow, Dyrektor I LO PUL im. 111 Eskadry Myśliwskiej w Wołominie p. Agnieszka Kaczyńska wraz z Kadetami, Wikary Parafii p.w. Przemienienia Pańskiego w Radzyminie ks. Radosław Tkaczyk, a także delegacja uczniów Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłka pil. M. Pisarka pod opieką p. Iwony Kalickiej.
Uroczystość rozpoczął wspólny przemarsz w asyście Pocztów Sztandarowych na plac przed zabytkową cmentarną kaplicą. Tutaj, po wspólnym odśpiewaniu hymnu państwowego, zebranych przywitała Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłka pil. M. Pisarka, pani Elżbieta Jeleń. Szczególne słowa wdzięczności za obecność Pani Dyrektor skierowała pod adresem gości, „z którymi od wielu lat w te wrześniowe dni pełnimy wartę w słońcu i deszczu oddając ponadpokoleniowy hołd lotnikom 1939 roku, a którzy uczą kolejne pokolenia pielęgnować pamięć o Tych, dla których niebo stało się miejscem wiecznego spoczynku”. – Szanowni Państwo pozwólcie, że wyrażę swoją wdzięczność i podziękowanie dla Pana Prezesa Lesława Karsta, a także Pana Prezesa Jerzego Madlera, który zaprosił nas przed laty do współpracy. Świadomi tego, że „umarłych wieczność dotąd trwa, dopóki płacimy im pamięcią” włączyli naszych uczniów, naszą szkołę w łańcuch pokoleń, by przekazać następnym pokoleniom pamięć o bohaterach – podkreśliła Pani Dyrektor. Następnie przypomniała o naszym honorowym obowiązku zachowania pamięci o żołnierzach, którzy walczyli i ginęli w obronie Ojczyzny. Od dziesiątków lat szczególną troską i pamięcią kolejne pokolenia uczniów „Stalowej Jedynki” otaczają lotników poległych w bitwie powietrznej nad naszym miastem, która rozegrała się 83 lata temu – w czwartek, 7 września 1939 roku. Dla społeczności szkoły noszącej imię sławnego pilota ppłka Mariana Pisarka, dowódcy (od 3.09.1939 r.) 141 Eskadry Myśliwskiej w wojnie obronnej, pilota słynnego 303 Dywizjonu Myśliwskiego im. T. Kościuszki w Bitwie o Anglię, dowódcy 308 Dywizjonu Myśliwskiego „Krakowskiego” i Dowódcy I Polskiego Skrzydła Myśliwskiego sprawą honorową jest kultywowanie pamięci o Obrońcach nieba nad Polską.
W klimat tamtych tragicznych wydarzeń z początków września 1939 roku wprowadził zebranych nauczyciel historii p. Grzegorz Jeleń. W ciszy panującej na cmentarzu szczególnie mocno zabrzmiały słowa o nierównej walce pod niebem Radzymina załóg trzech samolotów bombowych PZL – P37 „Łoś” z 216 Eskadry Bombowej z 12 myśliwcami niemieckimi ME – 110. Z dwunastu członków załóg samolotów, ośmiu poległo. Ich ciała podniesione z pola walki przez miejscową ludności zostały przeniesione na Cmentarz Poległych w Radzyminie i spoczęły obok bohaterów 1920 roku. Pięćdziesiąt lat od wrześniowych wydarzeń, staraniem pracowników Polskich Zakładów Lotniczych i Warszawskiego Klubu Seniorów Lotnictwa ufundowana została pamiątkowa tablica, która zawisła na ścianie cmentarnej kaplicy. Od tamtej chwili opiekują się nią kolejne roczniki uczniów „Stalowej Jedynki” – mówił Pan Grzegorz, który w barwny sposób przybliżył młodzieży sylwetki polskich lotników.
Słowo do uczniów skierował również Wiceburmistrz Radzymina p. Krzysztof Dobrzyniecki (który co warte podkreślenia, jest absolwentem „Stalowej Jedynki”). Przedstawiciel władz miasta przypomniał, jak ważne dla naszej narodowej pamięci jest przekazywanie prawdy o tamtych trudnych, wojennych czasach kolejnym pokoleniom Polaków. Natomiast, Wiceprezes WKSL p. Andrzej Szymczak dodał, jak ważna w życiu lokalnej społeczności i narodu jest pamięć o minionych czasach. To z historii naszych przodków powinniśmy czerpać wzorce do naśladowania i starać się nie popełniać ich błędów.
Postawą na baczność, pochylonymi sztandarami, modlitwą i minutą ciszy uczciliśmy pamięć Tych, którzy oddali życie w obronie naszej Ojczyzny.
Na zakończenie uroczystości odbyła się ceremonia złożenia kwiatów i zapalenia zniczy pod tablicą pamiątkową, przy której wartę honorową zaciągnęli Kadeci I LO PUL w Wołominie.
W imieniu Dyrekcji Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłka pil. M. Pisarka dziękujemy wszystkim gościom za wspaniałą lekcję historii i patriotyzmu, a także za piękną oprawę naszej uroczystości, którą przygotowali Kadeci z zaprzyjaźnionego I LO PUL w Wołominie. Dziękujemy za Waszą obecność i za to, że od kilkunastu lat razem możemy czcić pamięć o naszych bohaterach.
/opr. R.L., Koło Historyczne „Wiarus”; foto: G. Jeleń/
