W dniu 22 września br. w Nurze, odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Wacława Budziszewskiego, który zginął podczas wojny za pomoc Żydom.
W uroczystość włączyło się Starostwo Powiatowe w Ostrowi Mazowieckiej oraz Urząd Gminy w Nurze. Celem projektu „Zawołani po imieniu” jest wydobywanie na światło dzienne historii miejscowych bohaterów, którzy za swój heroizm zapłacili największą cenę. Niewątpliwie takim bohaterem jest Wacław Budziszewski.
Historia rodziny Budziszewskich:
Gdy wybuchła II wojna światowa, państwo Henryk i Stanisława Budziszewscy prowadzili gospodarstwo na skraju wsi Żebry-Laskowiec w powiecie ostrowskim. Mieli oni dwóch nastoletnich synów: Wacława i Stanisława. W 1942 roku przyszedł na świat kolejny syn Konstanty.
W 1943 roku u Budziszewskich szukała schronienia rodzina żydowskich uciekinierów – małżeństwo z dwoma dorastającymi synami i córką, rodzina Budziszewskich zdecydowała się dać im schronienie w swojej stodole, choć za pomoc Żydom groziła kara śmierci. Po około dwóch tygodniach przed gospodarstwo zajechały ciężarówki żandarmerii oraz gestapowcy na koniach.
Obie rodziny wyprowadzono na zewnątrz. Żydowscy chłopcy wyrwali się, próbując dobiec do lasu – zostali zastrzeleni. Osiemnastoletni Wacław Budziszewski postanowił ocalić rodziców. Wystąpił z szeregu, mówiąc że ojciec nic nie wie o kryjówce, bo to on zaprowadził poprzedniego wieczoru Żydów do stodoły i zamierzał powiedzieć o tym rodzicom dopiero rano.
Niemcy załadowali ukrywających się na samochód, wywieźli ich i zamordowali w nieznanym miejscu, a Wacława aresztowali i związanego popędzili przed końmi do Nura. Wkrótce został on przewieziony do Białegostoku, skąd 27 lutego trafił do obozu koncentracyjnego Stutthof, jako więzień numer 19988. Na karcie przyjęcia wypisano kategorię przestępstwa „Zakwaterowanie Żydów”. Wacław Budziszewski przeżył w KL Stutthof 33 dni. Zmarł 1 kwietnia 1943 roku.
Jego rodzice i bracia zostali skierowani w okolice Königsberga (obecnie Kaliningrad) do niewolniczej pracy, skąd wrócili w maju 1945 r.
Niedzielna uroczystość rozpoczęła się o godz. 12.00 Mszą Świętą w Kościele p.w. Św. Jana Apostoła w Nurze.
Na zaproszenie prof. Magdaleny Gawin Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dr Wojciecha Kozłowskiego Dyrektora Instytutu Pileckiego, Zbigniewa Chrupka Starosty Ostrowskiego oraz Rafała Kruszewskiego Wójta Gminy Nur przybyli licznie zaproszeni goście. Kwiaty pod pomnikiem złożyły władze Powiatu Ostrowskiego Zbigniew Chrupek Starosta Ostrowski oraz Eliza Drewnowska Radna Rady Powiatu w Ostrowi Mazowieckiej.
/Opracowała: Agnieszka Nowacka/
