20 sierpnia 2023 r. przy pomniku Armii Krajowej w Jerzyskach w gminie Łochów odbyły się uroczyste obchody 79. rocznicy Bitwy pod Jerzyskami oraz Święta Wojska Polskiego.
Corocznie w lesie pod Jerzyskami w gminie Łochów upamiętniane są wydarzenia i bohaterska walka z niemieckim najeźdźcą w latach II wojny światowej na ziemiach polskich. W dniach 13-15 sierpnia 1944 roku rozegrała się bitwa, w której wielu żołnierzy z I Kompanii 32. Pułku Piechoty Armii Krajowej oraz Narodowych Sił Zbrojnych oddało życie walcząc z przeważającymi siłami niemieckimi 7. Dywizji Piechoty Wermachtu. Większość polskiego oddziału poległa w boju, natomiast część żołnierzy – po bestialskich torturach – zamordowano. W czasach PRL-u pamięć o bitwie pod Jerzyskami była skrzętnie ukrywana. Komunistyczne władze nie zezwalały na pielęgnowanie czynu zbrojnego Armii Krajowej, a zwłaszcza Narodowych Sił Zbrojnych. Dopiero w Wolnej Polsce możemy przy pomniku w Jerzyskach godnie kultywować pamięć o Bohaterach Polskiego Państwa Podziemnego. Dzięki bezkompromisowemu odkłamywaniu prawdy, dziś godnie upamiętnia się tych walczących o wolność żołnierzy, składa się im hołd i przekazuje kolejnym pokoleniom pamięć o ich poświęceniu i o sile patriotyzmu.
Obchody 20 sierpnia 2023 r. zorganizowali: Urząd Miejski w Łochowie, Nadleśnictwo Łochów, Światowy Związek Żołnierzy AK, OSP Łochów, Miejski i Gminny Ośrodek Kultury w Łochowie, Instytut Historyczny Nurtu Niepodległościowego im. Andrzeja Ostoja Owsianego. Partnerami wydarzenia byli: Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Starostwo Węgrowskie, Armia Krajowa Obwód „Rajski Ptak” Koło Łochów. Patronat Honorowy objęła Senator RP Maria Koc. Sponsorem Głównym wydarzenia była PGE Dystrybucja. W uroczystościach asystę honorową zapewniła 23 Baza Lotnictwa Taktycznego w Mińsku Mazowieckim na czele z dowódcą por. Karolem Lewczukiem. Udział wzięła Orkiestra Reprezentacyjna Wojska Polskiego pod dowództwem kpt. Andrzeja Zaręby. Witano m.in.: porucznika Andrzeja Wąsowskiego i przedstawicieli 5 Mazowieckiej Brygady Obrony Terytorialnej, Weteranów i Kombatantów walk o wolną Polskę, tj. kapitana Franciszka Chrostowskiego Prezesa Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Ostrołęka, Prezesa Środowiska „Rajski Ptak” Armii Krajowej Mirosława Widlickiego wraz z kapelanem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej ks. Prałatem Tadeuszem Osińskim i Prezesem Koła Łochów Grzegorzem Narzymskim oraz Członków Koła „Opocznik”, Prezesa Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Okręgu Mazowieckiego — Lesława Gierczuka, Ks. Stanisława Tytusa Kapelana ŚZŻAK Koło ,,Opocznik’’. Uczestniczyli: Poseł na Sejm RP Teresa Wargocka i Poseł na Sejm RP Maciej Górski, delegacje samorządowe i rządowe. List oraz kwiaty w imieniu Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego przekazała Anna Kaszuba – dyrektor Biura Wojewody Mazowieckiego w Warszawie. Samorząd powiatu węgrowskiego reprezentował wicestarosta Marek Renik wraz z radnymi, a gminy przewodniczący Rady Miejskiej w Łochowie Sławomir Ryszawa wraz z radnymi Rady Miejskiej w Łochowie oraz przewodniczący Młodzieżowej Rady Miejskiej w Łochowie Dawid Niewiadomski. Przybyły delegacje burmistrzów i wójtów zaprzyjaźnionych gmin oraz jednostek samorządowych i służb mundurowych. Była również reprezentacja z Wyszkowa i powiatu wyszkowskiego na czele z Teresą Czajkowską (członek Zarządu) i Mariuszem Brykiem oraz powiatu wołomińskiego. Nie mogło zabraknąć: Andrzeja Chyłki – prezesa Instytutu Nurtu Historycznego im. Andrzeja Ostoja Owsianego wraz z sekretarzem Michałem Janiszewskim, przedstawicieli Solidarności Regionu Mazowsze: Warszawy, Wołomina, Mińska Mazowieckiego i Żyrardowa, Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej Radzymin z prof. Władysławem Kolatorskim, historyka Jarosława Stryjka, członków Klubów Gazety Polskiej z Łochowa, Wyszkowa i Węgrowa. Uczestniczyły delegacje uczniów, rodziców i nauczycieli oraz Harcerze z Hufca Doliny Liwca im. Edmunda Zarzyckiego. Licznie stawiły się poczty sztandarowe oraz grupy Rekonstrukcji Historycznych z Warszawy, Marek, Wołomina, Ostrołęki i Strzegomia.
Po rozpoczęciu uroczystości odśpiewano Hymn Państwowy oraz przywitano kombatantów i zaproszonych gości. Mszę Świętą odprawił ks. kapelan WP płk Bogdan Radziszewski,
a obecni byli m.in. ks. kanonik Józef Poskrobko dziekan Dekanatu Łochów i ks. Marek Dąbrowski proboszcz parafii Jerzyska. Po mszy odczytano Apel Poległych, a następnie delegacje złożyły wieńce po pomnikiem. W trakcie obchodów głos zabrali goście i gospodarze uroczystości.
Po zakończeniu tej części uroczystości zaproszono zebranych na koleżeńskie spotkanie na polanę „Pod Dębami” we wsi Jerzyska i żołnierską grochówkę. Obchody zakończyła specjalnie przygotowana inscenizacja bitwy pod Jerzyskami, która wzbudziła wielkie zainteresowanie widzów i jest od kilku lat nieodłącznym punktem programu.
/KW/
