W Szkole Branżowej przy ul. Komunalnej w Radzyminie już od wielu dni trwają przygotowania do obchodów jubileuszu 30. rocznicy nadania imienia kpt. Stefana Pogonowskiego – uczestnika Bitwy Warszawskiej 1920 r., nazywanego często „Bohaterem Radzymina”.
Jednym z przedsięwzięć związanych z obchodami rocznicowymi, był wyjazd uczniów i nauczycieli na Stary Cmentarz w Łodzi, gdzie spoczywa kpt. Stefan Pogonowski – dzielny oficer
28 Pułku Strzelców Kaniowskich, który oddał życie podczas walk z bolszewikami na polu bitwy pod Radzyminem 15 VIII 1920 r.
Ponad dwudziestoosobowa delegacja z naszej szkoły wyjechała z Radzymina do Łodzi w sobotę, 15 maja o godz. 9:00. Wyjątkowy, patriotyczny charakter wycieczki podkreślała obecność Pocztu Sztandarowego. W trakcie przejazdu p. Władysław Kolatorski zapoznał uczniów z historią Łodzi, biografią Patrona oraz ciekawostkami związanymi z miastem, w którym Stefan Pogonowski spędził dzieciństwo i młodość. Należy dodać, że ogromną pomoc w przygotowaniu programu wyjazdu oraz rozwiązaniu różnych problemów organizacyjnych okazał p. Piotr Gilewski ze Stowarzyszenia Historycznego „Strzelcy Kaniowscy”.
Po dwugodzinnej podróży, o godz. 11:00 przybyliśmy na Stary Cmentarz w Łodzi, gdzie czekał już na nas ks. kpt. dr Stanisław Pawłowski z Parafii Wojskowej Św. Jerzego w Łodzi wraz z przedstawicielami Stowarzyszenia Historycznego „Strzelcy Kaniowscy” na czele z wiceprezesem p. Bolesławem Rosińskim.
Łódzcy Kaniowszczycy wystawili przy grobie kpt. Stefana Pogonowskiego Wartę Honorową, do której w trakcie uroczystości dołączyli również uczniowie naszej szkoły. Po krótkim powitaniu dokonanym przez dyrektora szkoły p. Bernadettę Stworę, wszyscy zgromadzeni odśpiewali wspólnie Hymn Państwowy. Następnie, ks. Stanisław Pawłowski poprowadził modlitwę w intencji Patrona naszej szkoły i żołnierzy, którzy ponad 100 lat temu oddali życie, walcząc w obronie Warszawy przed inwazją bolszewicką.
Na zakończenie przedstawiciele społeczności szkolnej złożyli wiązankę kwiatów i zapalili znicze na mogile kpt. Pogonowskiego, gdzie na marmurowej tablicy (obok pomnika przedstawiającego spieszonego husarza) widnieje napis: „Największemu z rycerzy poległych w obronie Ojczyzny przed nawałą bolszewicką w roku 1920”.
W trakcie pobytu na Starym Cmentarzu w Łodzi odwiedziliśmy również grób por. Benedykta Pęczkowskiego, kolejnego z Bohaterów 1920 r., który mając zaledwie 23 lata, oddał życie na polu bitwy pod Radzyminem. (Por. Benedykt Grzymała-Pęczkowski był jednym z najmłodszych łódzkich legionistów, który brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Jako dowódca 6. Kompani 28. Pułku Strzelców Kaniowskich walczył na linii frontu pod Warszawą wspólnie z kpt. Stefanem Pogonowskim).
Następnie, na zaproszenie proboszcza parafii ks. kpt. Stanisława Pawłowskiego odwiedziliśmy zabytkowy Kościół garnizonowy p.w. Św. Jerzego. (Co ciekawe, budowla w czasach zaborów była cerkwią garnizonową dla stacjonujących w Łodzi wojsk rosyjskich. Oprócz funkcji sakralnej pełniła wówczas również funkcję użytkową, mieściła się w niej… ujeżdżalnia koni. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. cerkiew przejął Kościół Katolicki i utworzył tutaj parafię wojskową). W trakcie pobytu w świątyni uczniowie z Radzymina złożyli kwiaty przy tablicy pamiątkowej, poświęconej żołnierzom 28. Pułku Strzelców Kaniowskich.
W dalszej części spaceru historyczno – edukacyjnego śladami Strzelców Kaniowskich w Łodzi, udaliśmy się na skwer przy skrzyżowaniu ulic: Legionów i Pogonowskiego, na którym wkrótce stanie pomnik kpt. Stefana Pogonowskiego.
Dzięki pomocy i gościnności Stowarzyszenia Historycznego „Strzelcy Kaniowscy” mogliśmy obejrzeć wspaniałą kolekcję, związaną z 28. Pułkiem Strzelców Kaniowskich. Liczne pamiątki, umundurowanie, sprzęt wojskowy, elementy uzbrojenia, dokumenty oraz zdjęcia pochodzące ze zbiorów Stowarzyszenia i rodzin weteranów zgromadzono w Izbie Pamięci, mieszczącej się przy ul. gen. Żeligowskiego (w budynku Uniwersytetu Medycznego w Łodzi).
Niezwykle interesujące i bardzo sugestywne opowieści Panów: Bolesława Rosińskiego – wiceprezesa Stowarzyszenia i Wojciecha Chwastniewskiego z pewnością na długo pozostaną w pamięci uczniów.
Spotkanie z przedstawicielami Stowarzyszenia Historycznego „Strzelcy Kaniowscy” zakończyła wymiana upominków (wręczyliśmy gospodarzom m.in. gadżety przekazane przez władze samorządowe Gminy Radzymin), po czym dokonaliśmy wpisów do Księgi Pamiątkowej.
Z uwagi na fakt, iż większość uczniów uczestniczących w wycieczce należy do Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. AK Ziemi Radzymińskiej, kolejnym miejscem, które odwiedziliśmy był łódzki Pomnik Armii Krajowej, znajdujący się na Placu gen. Józefa Hallera.
Ostatnim punktem niezwykle bogatego programu wyjazdu, był spacer Piotrkowską – reprezentacyjną ulicą Łodzi. W trakcie przejścia jedną z najdłuższych ulic handlowych w Europie zatrzymaliśmy się przy łódzkiej katedrze, gdzie na Placu Katedralnym im. Jana Pawła II złożyliśmy kwiaty i zapaliliśmy znicze pod pomnikiem Papieża – Polaka, na Grobie Nieznanego Żołnierza (odsłoniętym w 1925 r.), a także pod pomnikiem ks. Ignacego Skorupki. Uczniowie zwrócili uwagę, że na froncie pomnika, poświęconego dzielnemu kapelanowi 36. Pułku Piechoty Legii Akademickiej, który w boju z bolszewikami pod Ossowem prowadził do natarcia młodzież warszawską widnieje napis: „Księdzu Ignacemu Skorupce poległemu na Polu Chwały pod Radzyminem 14 sierpnia 1920 r.
– Łodzianie. Łódź, dnia 15 sierpnia 1930 r.”.
Program pobytu był niezwykle napięty, jednak w ciągu kilku godzin udało się nam w pełni zrealizować wszystkie zamierzenia. Ze zdumieniem stwierdziliśmy, że mimo długiej przerwy w zajęciach stacjonarnych spowodowanej pandemią, uczniowie wykazali się znakomitą kondycją. Wracając do Radzymina mieliśmy poczucie, że godnie uczciliśmy pamięć Patrona naszej szkoły i jednocześnie poznaliśmy ciekawe miejsca związane z najnowszą historią Polski.
Kolejnym etapem obchodów 30. rocznicy nadania naszej szkole imienia kpt. Stefana Pogonowskiego, będzie okolicznościowa Msza Święta, która zostanie odprawiona w Kolegiacie Radzymińskiej w dn. 25 maja br. o godz. 10:00. Główne uroczystości jubileuszowe odbędą się na terenie szkoły w dn.
1 czerwca br. o godz. 10:00.
/opr. Bernadetta Stwora;
foto: W. Kolatorski/
