Podatek śmieciowy uchwalony (07.08.2012)
Radni Miasta Ząbki jako pierwsi w powiecie wołomińskim uchwalili podatek śmieciowych. O tym, czego on dotyczy dokładnie, jak będzie naliczany i kiedy mieszkańcy zapłacą po raz pierwszy opowiedział nam burmistrz Robert Perkowski.
Na ostatniej sesji radni podjęli uchwały w sprawie gospodarowania odpadami. Czego dotyczyły one dokładnie?
Na ostatniej sesji zostały podjęte pierwsze uchwały obligatoryjne, dotyczące opłat za gospodarowanie odpadami, wzoru deklaracji, ustalenie terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłaty oraz sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania i zagospodarowania tych odpadów. Przypomnę, że została znowelizowana ustawa o gospodarowaniu odpadami na terenie gmin i już od 1 lipca 2013 roku każda gmina stanie się „właścicielem śmieci” z całego jej terenu. Podjęte przez radnych uchwały, dotyczące odbioru odpadów od gospodarstw domowych, są niejako początkiem wdrażania nowej ustawy w Ząbkach. Oczywiście w konsekwencji będą tez podejmowane kolejne uchwały.
Właśnie. Wspomniał Pan, że ustawa musi wejść w życie dopiero 1 lipca przyszłego roku. Czemu więc radni już teraz uchwalają podatek śmieciowy dla mieszkańców?
Rzeczywiście jesteśmy najprawdopodobniej pierwszą gminą w powiecie wołomińskim, która podjęła te uchwały tak szybko. Pragnę jednak uspokoić mieszkańców, że bynajmniej nie oznacza to kolejnego podatku już od przyszłego miesiąca. Chcieliśmy po prostu mieć więcej czasu na poinformowanie mieszkańców, stworzenie odpowiednich deklaracji, rozesłanie tych deklaracji. Ważnym jest także, by mieszkańcy mieli czas na oswojenie się z tymi informacjami. Musimy przygotować i przeprowadzić postępowanie przetargowe i wybrać firmę, która będzie odbierała śmieci z terenu całych Ząbek. Uważam, że zwlekanie z tym do ostatniej chwili nie jest właściwe. Później część firm „śmieciowych” będzie już zaangażowanych w innych miejscowościach, więc także wybór wśród potencjalnych oferentów się zmniejszy. Z doświadczenia też wiem, że różnie bywa z przetargami i czasem niezbędne jest zorganizowanie drugiego przetargu, bo pierwszy nie zostaje rozstrzygnięty, więc na wszelki wypadek warto mieć pewną rezerwę czasu.
W Ząbkach podatek śmieciowy będzie naliczany od gospodarstwa domowego. Można polemizować, czy jest to super uczciwa metoda. Jakie jeszcze wersje były rozpatrywane?
Były rozpatrywane różne wersje. Na sesji Rady Miasta Ząbki ten temat pojawiał się już wielokrotnie. Od dawna już był prowadzone rozmowy z radnymi w zakresie ustalenia systemu obciążenia mieszkańców podatkiem, a radni z kolei konsultowali to z mieszkańcami. Do wyboru mieliśmy tak naprawdę cztery rozwiązania. Pierwsze, to naliczanie podatku za metr kwadratowy powierzchni lokalu, drugie to obciążenie za zameldowaną osobę, trzecie zaś to podatek proporcjonalny do ilości zużytej wody z miejskiego wodociągu oraz czwarty, czyli ten, na który się zdecydowaliśmy, jednakowa opłata dla każdego gospodarstwa domowego. Każdy z tych systemów ma niestety wady i nie ma idealnego sposobu naliczania podatku śmieciowego. Pierwszy, czyli od powierzchni lokalu, byłby bardzo krzywdzący np. dla starszego małżeństwa zamieszkującego w domu jednorodzinnym, gdzie śmieci jest generowanych mało, a obciążenia byłyby duże. System w przeliczeniu na jednego mieszkańca byłby pozornie uczciwym i rzetelnym, ale w Ząbkach tendencja jest o tyle niekorzystna, że tylko połowa mieszkańców jest zameldowana. Okazałoby się, że ci zameldowani płaciliby podatek proporcjonalnie, ale też partycypowaliby w kosztach odbioru śmieci od osób, które w Ząbkach nie są zameldowane. A kwestii meldunkowych uporządkować w najbliższym czasie po prostu się nie da. Trudno też byłoby objąć wszystkich systemem naliczania opłat proporcjonalnie do zużytej wody, ponieważ w Ząbkach jedynie 60-70% mieszkańców korzysta z miejskiego wodociągu. Zgodnie z ustawą, wybrany przez gminę system musi być na tyle uniwersalny, by objął wszystkich mieszkańców, więc radni wybrali system od gospodarstwa domowego.
A wybrany przez radnych system jakie ma wady, a jakie zalety?
Na pewno małe gospodarstwa domowe, 1-2 osobowe będą trochę bardziej pokrzywdzone, bo zapłacą tyle samo, co duże gospodarstwo. Jednak tak zadecydowali radni, a wybór naprawdę nie był łatwy. Ustawa nie dała nam niestety innych możliwości.
Gospodarstwo domowe, czyli co tak naprawdę? Lokal? Rodzina?
Liczbę gospodarstw domowych oszacujemy na podstawie złożonych deklaracji. Zarówno może to być jeden lokal, ale też w jednym domu mogą mieszkać rodzice i ich dorosłe dziecko z własną rodziną, prowadzące oddzielne gospodarstwo.
A czy radni rozważali opcję naliczania opłat od mieszkańców, niekoniecznie zameldowanych, a również zgłoszonych na podstawie deklaracji?
Rzeczywiście w przepisach jest mowa o osobach faktycznie zamieszkujących, ale ilości tych osób nie da się ustalić. Dokumentem podstawowym, z którego trzeba wyjść jest meldunek. Bardzo rozluźniły się przepisy meldunkowe i mamy np. mieszkania, gdzie jest zameldowanych siedem osób, a w rzeczywistości mieszkają dwie, czy trzy. Ale też działa to w druga stronę, są osiedla, gdzie wszystkie mieszkania są użytkowane, a w rzeczywistości zameldowane są osoby tylko w 1/4 lokali. Wyprostowanie tej sytuacji poprzez dobrowolnie składane deklaracje również byłoby bardzo trudne.
Kiedy mieszkańcy Ząbek zapłacą podatek po raz pierwszy?
Podatek wdrożymy tak, jak nakazuje ustawa, czyli z 1 lipca 2013 roku. Pierwotnie, gdy rozpoczęliśmy prace nad tymi zmianami chcieliśmy wdrożyć przepisy wcześniej, czyli z 1 stycznia 2013 roku. Jednak długie negocjacje i tak trudny wybór postawiony przed radnymi sprawił, że wszystko się przedłużyło i termin 1 stycznia stał się po prostu mało realny. Mamy jeszcze wiele do zrobienia począwszy od kampanii informacyjnej, poprzez zebranie deklaracji i wydanie decyzji podatkowych. Musimy pamiętać, że w Ząbkach mieszka prawdopodobnie ok. 55 tys. mieszkańców. Jeszcze nie wiemy, ile to będzie gospodarstw domowych, ale szacuję, że liczba ta wyniesie od kilkunastu do dwudziestu tysięcy gospodarstw domowych.
Jak wysoki będzie podatek śmieciowy?
Dostępne są nam dane dotyczące ilości wywożonych przez firmy odpadów z terenu całego miasta. Wiemy też, jaka część tych śmieci jest przez mieszkańców segregowana. Dodatkowo oszacowaliśmy zapotrzebowanie na odbiór odpadów wielkogabarytowych, elektrosprzętu i odpadów zielonych. Biorąc pod uwagę te wyliczenia, a także obowiązujące w tej chwili stawki rynkowe za wywóz śmieci, oszacowaliśmy wysokość podatku na kwotę 28 zł miesięcznie od gospodarstwa domowego, które segreguje śmieci. Jeśli ktoś nie chce segregować śmieci, kwota będzie dwukrotnie wyższa.
Podejrzewam, że dla niektórych rodzin kwota 28 zł może być większą kwotą, niż ta, którą do tej pory uiszczali za wywóz śmieci. Zwłaszcza będzie to dotyczyło osiedli wielorodzinnych, bloków, gdzie jedna, zbiorowa umowa pozwalała na uzyskanie korzystnych cen. Przepisy mówią wyraźnie, że kwota ma być jedna, uśredniona i stała dla wszystkich mieszkańców w Ząbkach.
A jak gmina zamierza sprawdzić np. na osiedlach, gdzie są bloki i duże skupiska ludzi, kto segreguje śmieci, a kto nie?
Na pewno jest to duży problem, ale myślę, że wiele rozwiązań nasunie się już w praktyce. Niestety ani ustawodawca tego nie przewidział, ani właściwe ministerstwo, Jeśli pojawią się takie problemy, na bieżąco będziemy się starali szukać rozwiązań. Wierzę jednak, że mieszkańcy będą na tyle rzetelni, że kontrola nie będzie potrzebna.
Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiała: Anna Sajnog
