W nocy z 16 na 17 września 1943 r. na łąkach we wsi Łosinno k/Wyszkowa miał miejsce zrzut trzech Cichociemnych, w tym legendarnego Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora”. 75 lat później -15 września br. miała miejsce poświęcona temu wydarzeniu inscenizacja historyczna, której główną atrakcją były skoki spadochronowe.
Pomysłodawcą i organizatorem sobotniego widowiska był Mirosław Widlicki – reprezentujący Światowy Związek Żołnierzy AK Warszawa- Wschód we współpracy m.in. z mieszkańcami wsi Łosinno, Ministerstwem Obrony Narodowej, dowództwem Wojsk Obrony Terytorialnej, Jednostką Wojskową Grom, Ministerstwem Środowiska, Wojskową Komendą Uzupełnień w Wyszkowie. Patronat honorowy objęli: minister Mariusz Błaszczak (MON), wojewoda mazowiecki Zdzisław Sipiera oraz minister środowiska Henryk Kowalczyk, w imieniu którego list do organizatorów i uczestników odczytała zastępca prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – Anna Król.
„…Wiedza o tamtych dniach, o ich bohaterach, przez całe dziesięciolecia znana była jedynie wąskiej grupie badaczy, historyków i pasjonatów. Do tego grona należy dodać jeszcze jedną grupę – ludność okolicznych wsi, a w szczególności mieszkańców Łosinna i Pniewa. To w ich domach przez całe dziesięciolecia pielęgnowano pamięć o bohaterach, wśród których nierzadko przejawiali się ich ojcowie, dziadkowie, pradziadkowie. Dziś z dumą można powiedzieć, że pamięć ta zwyciężyła, bo prawdziwa historia staje się dzisiaj żywa – dzięki wam wszystkim, których obecność jest hołdem tamtym czasom i wydarzeniom. (…) Cieszy obecność i zaangażowanie bliskich mi Lasów Państwowych. Partyzantka – słowo symbol naturalnie kojarzy się z lasem, nie przez przypadek. To przecież leśne ostępy przez lata niemieckiej, a później sowieckiej okupacji były schronieniem i domem dla licznej na tym terenie i dobrze zorganizowanej partyzantki. Były świadkami wielu, także tych – nieodkrytych do dziś, tragedii. (…) Chcę z serca podziękować tym wszystkim, dzięki którym ta pamięć przetrwała i jest w niezwykle przemawiający sposób pielęgnowana i upowszechniana. Dziękuję inicjatorom i całemu zaangażowanemu w tę wielką sprawę środowisku. Dziękuję uczestnikom – to dzięki wam ta pamięć staje się żywa (…) „ – napisał w swym liście minister Henryk Kowalczyk.
Towarzyszący inscenizacji piknik patriotyczny obfitował w wiele związanych z wojskiem atrakcji. Swoje stoiska ze sprzętem i mat. promocyjnymi zaprezentowały, m.in.: J.W. „Grom”, Wojska Obrony Terytorialnej, WKU w Wyszkowie.
W niezwykłą atmosferę życia pod niemiecką okupacją i samego zrzutu wprowadziły grupy rekonstrukcji historycznych występujące pod kierunkiem Artura Lisa (Teatr Makata) – dyrektora MDK w Łochowie oraz mjr Marcina Dominiaka. Ze sceny można było wysłuchać wiązanki wzruszających pieśni patriotycznych w wykonaniu Moniki Andrzejewskiej, Natalii Sczechury oraz młodzieży z Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Radzyminie.
Część oficjalną, po hymnie, rozpoczął modlitwą w intencji Cichociemnych i Ojczyzny ks. prałat Tadeusz Osiński – kapelan Okręgu Warszawa – Wschód ŚZŻAK. Następnie delegacje złożyły wiązanki kwiatów i znicze pod pomnikiem upamiętniającym czyn polskich lotników i Cichociemnych, po czym łąka w Łosinnie stała się miejscem zrzutu trzech skoczków, w którym 75 lat temu brał udział Hieronim Dekutowski „Zapora”.
Tradycją tego typu widowisk staje się wojskowa grochówka, na którą wszystkich, w imieniu własnym oraz Henryka Kowalczyka, zaprosiła Anna Król. Organizację przedsięwzięcia spontanicznie wsparli członkowie wyszkowskiego Stowarzyszenia „Pepisko” oraz „Bractwo Kamienieckie”, na którego oryginalnym stoisku można było posilić się smażonymi na miejscu racuchami, plackami ziemniaczanymi, grochem z kapustą, a popić wszystko specjalnie przyrządzoną kawą z żołędzi. Scenografia wiejskiej zabudowy, jako elementu naziemnej rekonstrukcji, możliwa była dzięki zaangażowaniu tartaku Jerzego Abramczyka.
Tegoroczna rekonstrukcja w 75. rocznicę zrzutów, zorganizowana została także w ramach obchodów 100 – lecia Odzyskania Niepodległości i 100 – lecia Lotnictwa Polskiego.
/Anna Ewa Król/
