4 września 2022 r. mieszkańcy gminy Brańszczyk spotkali się na dorocznym święcie – dożynkach, wieńczących zbiory i rolniczą pracę na roli. Czas dożynek, czas podziękowań za chleb, czas radości.
Dożynki to jeden z najpiękniejszych staropolskich obrzędów rolniczych od wieków zakorzeniony w naszej kulturze. Są cennym przejawem kultywowania wyjątkowej tradycji święcenia darów ziemi, dzielenia się chlebem oraz wspólnego świętowania. W minioną niedzielę, 4 września 2022 r. Skansen im. Marii Żywirskiej w Brańszczyku wypełniony był po brzegi gośćmi z różnych miejscowości całego powiatu i wszystkich pokoleń. Tegoroczne dożynki Gminno -Parafialne mieszkańcy rozpoczęli uroczystą Mszą Świętą ze sztandarami Ochotniczych Straży Pożarnych oraz Szkół Podstawowych, celebrowaną przez ks. Proboszcza Jerzego Brzezińskiego. W tym roku poświęcone zostały trzy wieńce dożynkowe i kosze owocowo-warzywne, przygotowane przez mieszkańców z Parafii Brańszczyk, Poręba i Białebłoto. Na zakończenie Mszy Świętej Wójt gminy Brańszczyk prof. Wiesław Przybylski zaprosił wszystkich gości do dalszego świętowania. Korowód do Skansenu im. Mari Żywirskiej tradycyjnie poprowadziła Orkiestra Dęta „Darmanista”, a za nią podążali: Starostowie Dożynkowi Mariola i Jacek Grzywacz, Starosta Bartny Jan Niedźwiedź, Duchowieństwo, władze państwowe i samorządowe oraz stowarzyszenia pozarządowe, zaproszeni goście i mieszkańcy gminy. Gości powitała Dyrektor Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w Brańszczyku Dorota Socik, a następnie ze słowami podziękowań zwrócił się do zebranych gospodarz Gminy prof. Wiesław Przybylski (całość wypowiedzi zamieszczamy obok). Wśród gości witano: posła na Sejm RP Macieja Górskiego, senatora RP Roberta Mamontowa, starostę wyszkowskiego Jerzego Żukowskiego, a także duchowieństwo, przedstawicieli służb wojskowych i mundurowych, sygnalistów i przedstawicieli Koła Łowieckiego, władze samorządowe powiatu wyszkowskiego i gminy oraz przedstawicieli instytucji państwowych i samorządowych różnych szczebli, stowarzyszeń i przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli środowisk naukowych. Szczególnym gościem podczas tegorocznych dożynek w Skansenie im. Marii Żywirskiej był wicedyrektor Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie dr Józef Zalewski. Jednym z głównych punktów części oficjalnej było uroczyste podpisanie listu intencyjnego pomiędzy dyrektorem reprezentującym Muzeum, a dyrektorem Gminnego Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w Brańszczyku. Strony przyjęły podstawowe priorytety wzajemnej współpracy w obszarze działań związanych z organizacją Skansenu im. Marii Żywirskiej w Brańszczyku oraz konsultacji w działaniach merytorycznych, wystawienniczych, konserwatorskich, a także w dziedzinie niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz innych tradycji i zjawisk kulturowych Kurpi Białych.
Odbył się tradycyjny obrzęd dożynkowy – od przekazania wójtowi Gminy Wiesławowi Przybylskiemu i przewodniczącej Rady Ewie Wielgolaskiej tradycyjnego chleba i miodu przez Starostów Dożynkowych i Starostę Bartnego, a następnie podzielenia się z mieszkańcami świeżo upieczonym chlebem z tegorocznych zbiorów, a wypieczonych przez lokalne piekarnie.
Z okazji dożynek nie zabrakło podziękowań dla Starostów Dożynkowych, Kół Gospodyń Wiejskich z gminy Brańszczyk, dla osób najbardziej zaangażowanych w działania na rzecz społeczności lokalnej oraz tych wszystkich, którzy włożyli wiele pracy w przygotowania. Podziękowania wręczył wójt Gminy Brańszczyk prof. Wiesław Przybylski – Starostom Dożynkowym, Staroście Bratnemu, Stanisławowi Kądzieli, Zbigniewowi Gałązce, Tadeuszowi Kruszewskiemu, Dianie Piotrowskiej czy Dowódcy
22 WOK w Komorowie. Podczas wydarzenia Sylwestrowi Wiśniewskiemu został wręczony medal „Zasłużony dla Rolnictwa”. Z kolei starosta wyszkowski Jerzy Żukowski odebrał z rąk prezesa Związku Piłsudczyków w Wyszkowie – Srebrny Krzyż Honorowy. Zostały również wręczone nagrody za zwycięstwo w zawodach pływania pychówką z dn. 14 sierpnia. I nagrodę odebrali: Stanisław Kowalski oraz Jerzy Szymanik, II – Dariusz Bralewski, III – Michał Najmoła.
Na zakończenie części oficjalnej wręczono również podziękowania dla współorganizatorów wydarzenia, Sołectw Gminy Brańszczyk, Kół Gospodyń Wiejskich, Ochotniczych Straży Pożarnych z Gminy Brańszczyk, pracowników Zakładu Gospodarki Komunalnej w Brańszczyku, pracowników Urzędu Gminy Brańszczyk, dla pocztów sztandarowych, pracowników Gminnego Centrum Kultury, Gminnej Biblioteki Publicznej w Brańszczyku oraz dla wszystkich mieszkańców i obecnych gości.
Skansen wypełniła muzyka i śpiew, ludzie, zwierzęta, rekonstruktorzy historyczni, wystawy i stoiska edukacyjno-promocyjne, stoiska handlujące a przede wszystkim prezentacje Sołectw i Kół Gospodyń Wiejskich z gminy Brańszczyk.
Odbył się również II Konkurs na Najlepsze Danie z Kaszy Gryczanej. Komisja Konkursowa w składzie: Ewa WIelgolaska, Diana Piotrowska,
ks. Jerzy Brzeziński oraz Andrzej Dańczyszyn uznała jednogłośnie, że Kotlety Gryczanki są najlepszym daniem spośród 6 dań przygotowanych przez KGW z terenu gminy Brańszczyk i tym samym statuetka Kurpianki trafiła do KGW Kolorowe Babeczki z Udrzynka. II miejsce przypadło dla KGW Turzyniacy za danie pn. Kasza gryczana z gulaszem i sosem borowikowym, a
III miejsce zajęło KGW Nadbużanki za danie pn. Gołąbki z kaszą w sosie pieczarkowo-śmietanowym.
W kategorii indywidualnej wyniki konkursu na najlepsze danie z Kaszy Gryczanej wyglądały następująco:
I miejsce: Ewa Zalewska ciasto pn. Serce gryczane serem zakrapiane,
II miejsce Milena Pawłowska za danie placki gryczane wytrawne z sosem grzybowo-koperkowym i na słodko z miodem gryczanym i malinami oraz III miejsce przypadło dla Elżbiety Maciejczuk za placki z kaszą gryczaną i z cukinią.
Była również szczególna osoba – Misjonarka z Kamerunu Tomasza Sadowska, która 36 lat pracuje z dziećmi w Kamerunie. Ostatnią jej troską jest budowa przedszkola i opisując dzieje misji zwróciła się do zebranych o wparcie na ten cel.
W dalszej części dożynek odbyły się występy lokalnych artystów. Wystąpili: Orkiestra Darmanista, KGW, Sygnaliści Koło Łowieckie, Tadeusz Kopaniarz. Rozstrzygnięto konkurs KRUS, a nieco później odbyło się losowanie nagrody głównej w Loterii. Uczestnicy dożynek gorąco oklaskiwali zespół folklorystyczny POLKADOT i koncert zespołu TOPKY. Obchody zakończyła potańcówka z zespołem Gramy Razem.
Przemówienie dożynkowe wójta gminy Brańszczyk Wiesława Przybylskiego
Zaproszeni Goście, Szanowni Mieszkańcy Gminy Brańszczyk
Serdecznie witam wszystkich na dożynkach Gminno-Parafialnych w Brańszczyku. Najważniejszym wydarzeniu w środowisku wiejskim o głębokim symbolicznym znaczeniu, które stanowi podziękowanie Bogu za tegoroczne zbiory oraz ukoronowanie całorocznego trudu ciężkiej pracy rolników. Dożynki to czas dziękczynienia, to chwila rozwijania cnoty, jaką jest wdzięczność. Kto nie dziękuje – nie otrzymuje. Dziękujemy rolnikom za ich ciężką pracę, za ich trud, bo to dzięki ich pracy będziemy mieli, co jeść.
Przypadł mi w udziale zaszczyt podziękowania rolnikom za ich ciężką pracę w imieniu całej naszej społeczności. Był to kolejny rok pełen trosk i niepokoju. Jeszcze pandemia nie przygasła a oto zaczęła się wojna na Ukrainie. Wszystkich nas ogarnął lęk i niepokój, do naszych serc zakradł się strach o to, co będzie dalej. Trudna sytuacja na arenie międzynarodowej. Niepewność jutra, wzrost cen paliw, węgla, energii elektrycznej. Ciągle pojawiają się nowe problemy. Sytuacja zewnętrzna nie była sprzyjająca. To, co się wydarzyło pokazuje jak nasza codzienna rzeczywistość jest krucha i jak nagle wszystko może się zmienić radykalnie. Jednak rolnicy trwali przy swoich obowiązkach. Dzięki polskim rolnikom byliśmy bezpieczni pod względem żywnościowym. Starcza dla nas, ale też i dla tych, którzy uciekli przed wojennymi prześladowaniami z Ukrainy. Wielu z nich schroniło się na wsi, też i u nas i za tą gościnność chciałbym rolnikom podziękować.
Dane statystyczne wskazują, że pomimo pandemii polski eksport rolno-spożywczy ciągle wzrasta. W krajach UE oraz na świecie jest popyt na polską żywność. Polskie rolnictwo jest znaczącym producentem i eksporterem: mięsa i przetworów mięsnych, ziarna zbóż i przetworów zbożowych, wyrobów tytoniowych, cukru i wyrobów cukierniczych, produktów mlecznych, warzyw, owoców, nasion roślin oleistych i tłuszczy roślinnych oraz innych produktów rolno-spożywczych. W UE zajmujemy 1 miejsce w produkcji jabłek i owsa, 2 w produkcji żyta, 3 w produkcji pszenicy, ziemniaków, buraków cukrowych, rzepaku i mleka krowiego, 4 w produkcji mięsa wieprzowego, 7 w produkcji jaj kurzych. Mamy znaczące pogłowie trzody chlewnej (5) i bydła (6). Biorąc pod uwagę światową produkcję rolniczą zajmujemy 2 miejsce w produkcji żyta, 3 w produkcji owsa, 4 w produkcji jabłek, 6 w produkcji buraków cukrowych, 8 w produkcji rzepaku, 10 w produkcji ziemniaków, 11 w produkcji mięsa ogółem i 13 w produkcji mleka. Warto sobie uświadomić, że pod względem powierzchni zajmujemy 69 miejsce a pod względem liczby ludności 38 miejsce na świecie. Wymienione wcześniej wskaźniki ukazują, więc pracowitość naszego narodu, a szczególnie polskich rolników. Te wyniki są dorobkiem wielu pokoleń rolników. Są też owocem ciągłego doskonalenia warsztatu pracy rolnika. Dzisiejsze gospodarstwa rolne są dobrze wyposażone, korzystają z nowoczesnych technologii i w niczym nie ustępują tym z innych krajów Europy czy świata.
Jednak pomimo rozwoju technologii nadal czynnikiem wiodącym w uzyskiwaniu produkcji na odpowiednim poziomie są warunki zewnętrzne. Tegoroczne szacunki GUS wykazują, że zbiory zbóż podstawowych z mieszankami będą niższe o około 1 proc, zbiory zbóż ozimych o 4% większe, niż w roku ubiegłym. Zbiory zbóż jarych łącznie z mieszankami zbożowymi mogą być o 21% niższe od zbiorów ubiegłorocznych a zbiory rzepaku będą o około 12% wyższe od ubiegłorocznych. Istotny wpływ na plonowanie miały opady deszczu występujące w czerwcu i lipcu oraz deficyt opadów, który wystąpił późną wiosną. Jednak pomimo tych wszystkich trudności w naszej Gminie szczęśliwie zboża zebrane z pól. Dziękujemy dzisiaj rolnikom za ich umiłowanie i szacunek do polskiej ziemi, że często w sposób heroiczny pracują i to dzięki nim będziemy mieli, co jeść i jeszcze możemy podzielić się z innymi. I myślę, że dlatego pomimo tych różnych trudności jest tutaj to Boże błogosławieństwo i są godziwe zbiory. Chciałbym też dzisiaj w imieniu rolników podziękować tym, którzy wspierają ich w codziennym trudzie. Na ręce obecnych parlamentarzystów i przedstawicieli instytucji wspierających rolnictwo chciałbym złożyć podziękowania za udzielone wsparcie dla rolników i środowiska wiejskiego, też za wsparcie dla samorządu na ważne inwestycje poprawiające jakość życia na wsi (drogi, wodociągi, kanalizacje). Jednocześnie prosimy o dalsze wsparcie i ochronę rolnictwa, bo jak powiedział św. Jan Paweł II „Rolnictwo to przede wszystkim materialna podstawa życia narodu”. Rolnicy są żywicielami Narodu a rolnictwo zawsze było i jest bogactwem Polski.
Tak, więc jeszcze raz dziękujemy Bogu za opiekę i błogosławieństwo a rolnikom za ich trud i postawę pełną ofiarnego wysiłku. Rolnikom należy się ogromny szacunek i uznanie społeczne. Za chwilę będziemy się dzielić chlebem upieczonym z tegorocznych zbiorów (owocem pracy ludzkiej i Bożego błogosławieństwa), podstawowym i najcenniejszym pokarmem, którym żywi się człowiek. Dzięki wam nie zabraknie go w na naszych stołach. Będziemy też mogli posmakować dzisiaj innych darów tej ziemi, smacznych potraw przygotowanych przez Koła Gospodyń Wiejskich z terenu naszej Gminy. Chciałbym im bardzo podziękować za trud i wysiłek włożony w ich przygotowanie. Chciałbym też bardzo podziękować tym wszystkim, którzy napracowali się, aby przygotować te dożynki. A więc p. Dyrektor Dorocie Socik i pracownikom GCKSiT, kapłanom za odprawienie Mszy św., Siostrom Zakonnym Rodziny Maryi za dekorację kościoła, pracownikom Urzędu Gminy, strażakom z OSP i pracownikom, ZGK za przygotowanie skansenu na tą uroczystość, delegacjom, które przygotowały wieńce dożynkowe i kosze z owocami, Związkowi Piłsudczyków RP Okręg Nadbużański w Wyszkowie, Kołom Myśliwych z naszej gminy a szczególnie kołu nr 2 Dzik a Warszawy za przygotowanie bigosu myśliwskiego, orkiestrze dętej Darmanista, Sołtysom za przygotowanie słodkiego namiotu, pocztom sztandarowym a wszystkim Gościom za obecność, że zechcieli razem z nami świętować.
Życzę wszystkim dobrej zabawy a rolnikom Bóg Zapłać i Szczęść Boże.
/Janina Czerwińska;
fot. KW, Gmina Brańszczyk/
