Wrzesień to okres wzmożonej kampanii edukacyjno-informacyjnej, dotyczącej Programu „Czyste Powietrze” . O przybliżenie związanych z nim założeń poprosiliśmy odpowiedzialną za jego wdrożenie zastępcę prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – Annę Król
Pani prezes, czemu ma służyć Program „Czyste Powietrze”, którego realizacja planowana jest w najbliższym czasie, o którym dużo się ostatnio mówi
Podstawowym problem w Polsce jest tzw. niska emisja, czyli szkodliwe produkty spalania pochodzą przede wszystkim z sektora mieszkalnictwa jednorodzinnego, gdzie często użytkowane są przestarzałe, nieefektywne piece i paleniska oraz wykorzystywane ze względów ekonomicznych paliwa stałe niskiej jakości, a często również domowe odpady, czy śmieci. Znaczna część właścicieli domów jednorodzinnych z powodu niskich dochodów nie jest stanie zaspokoić na właściwym poziomie swoich potrzeb energetycznych w kwestii ogrzewania, ciepłej wody, poboru prądu.
Poprawie tej sytuacji służyć będzie rządowy, obliczony na lata, systemowy program realizowany we współpracy z samorządami, inicjatywami obywatelskimi oraz sektorem bankowym. Działanie te zaliczane jest do najważniejszych, priorytetowych inicjatyw rządu Mateusza Morawieckiego.
Celem głównym programu jest poprawa efektywności energetycznej i zmniejszenie lub eliminacja emisji pyłów i innych zanieczyszczeń do atmosfery z jednorodzinnych budynków mieszkalnych istniejących oraz nowobudowanych.
Program „Czyste Powietrze” zakłada kompleksowe podejście do inwestycji, promujące głęboką termomodernizację o podwyższonych standardach, co w znacznym stopniu wpłynie na obniżenie kosztów eksploatacyjnych budynków mieszkalnych.
A w jaki sposób Program „Czyste Powietrze” jest, czy też będzie promowany, jak dotrzecie Państwo do mieszkańców z tą wspaniałą informacją?
Z inicjatywy Ministra Środowiska Henryka Kowalczyka, już teraz realizowane są różne przedsięwzięcia edukacyjno-informacyjne, podnoszące świadomość społeczeństwa w zakresie problematyki ochrony i jakości powietrza. Ujednolicona kampania edukacyjna, która ruszyła we wrześniu br.przeprowadzona będzie we wszystkich 2453 gminach w Polsce.
Nierzadko na spotkaniach w gminach, osobistego wsparcia udziela Minister Ochrony Środowiska Henryk Kowalczyk. Również ja, jako osoba, która z ramienia NFOŚiGW nadzoruje i odpowiada za wdrożenie Programu „Czyste Powietrze”, angażuję się w tę kampanię również na naszym terenie. W ub. tygodniu takie spotkania odbyły się w Rząśniku, Obrytem, Łochowie i Sadownym.
Szczegółowe informacje na temat spotkań w poszczególnych województwach oraz gminach znajdują się na stronach internetowych Ministerstwa Środowiska oraz NFOŚIGW w zakładce o nazwie „Czyste Powietrze”. W imieniu ministra i swoim zapraszamy do uczestnictwa w spotkaniach, na których omawiane są szczegóły programu.
Ponadto Program jest wyposażony we wsparcie ze strony ekspertów i doradców energetycznych Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW), Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) Banku Ochrony Środowiska (BOŚ). Dodatkowo dużym ułatwieniem w zarządzaniu będzie ujednolicony, standaryzowany system IT dla wszystkich funduszy wojewódzkich – interaktywny Portal Beneficjenta.
Jest to pierwszy tak duży projekt w Polsce związany z ochroną powietrza.
Od kiedy i gdzie będzie można składać wnioski o dofinansowanie? Czy jest już wzór wniosku i czy mogę go otrzymać?
Ze względu na bardzo duże zainteresowanie Programem oraz zbliżającą się zimę, czynione są intensywne starania, aby jak najszybciej nastąpiło jego ogłoszenie. Dokumenty programowe, jak opis czy regulamin, będą opublikowane w ramach ogłoszenia naboru na stronach internetowych wszystkich 16 funduszy wojewódzkich oraz NFOŚiGW. Ogłoszenie i publikacja formularza wniosku planowana jest jeszcze we wrześniu. Do ściągnięcia będzie edytowalna wersja elektroniczna. Wersję papierową, zainteresowani otrzymają we właściwym miejscu zamieszkania lub lokalizacji inwestycji, siedzibach funduszy wojewódzkich.
Wnioski o dofinansowanie mogą być składane w wersji elektronicznej (aplikacja internetowa), przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego albo podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP. W przypadku gdy wnioskodawca nie dysponuje podpisem elektronicznym, oprócz przesłania wersji elektronicznej składa wydruk wniosku wraz z podpisanymi oświadczeniami, przy czym wydruk wniosku może być wygenerowany przy użyciu aplikacji internetowej.
Jakie załączniki do wniosku będą potrzebne?
Do wniosku należy dołączyć kserokopie dokumentów dotyczących uzyskanych dochodów za rok ubiegły w stosunku do roku składania wniosku o dofinansowanie. Innych dokumentów nie należy dołączać, ale jeżeli takie dokumenty są wymagane np. pozwolenie na budowę lub zgłoszenie prac budowlanych – dotyczy budynków nowo budowanych, to należy przygotować je i okazać w trakcie wizytacji dopuszczającej.
Czy dopłata będzie przyznawana w formie zaliczki, czy po zakończeniu prac modernizacyjnych?
Środki finansowe, czyli dotacja, pożyczka lub dotacja i pożyczka, mogą być przekazane po zakupie, dostawie i montażu urządzeń i instalacji oraz wyrobów budowlanych na rachunek bankowy wykonawcy, a jeżeli dowody księgowe, jak faktury zostały przez Beneficjenta opłacone – na jego rachunek bankowy. W przypadku dofinansowania w formie pożyczki i dotacji, w pierwszej kolejności wypłacana jest kwota pożyczki. Warunkiem wypłaty płatności końcowej w ramach przedsięwzięcia jest przeprowadzenie wizytacji końcowej, potwierdzającej zgodność zrealizowanego zakresu z umową o dofinansowanie.
Na spotkaniu w Łochowie minister Kowalczyk mówił, że finansowanie wymiany starego paleniska na nowoczesny kocioł opalany węglem, ma być ostatecznością. Co to oznacza w praktyce?
Warunki Programu priorytetowego „Czyste Powietrze” zostały opracowane z uwzględnieniem głównego celu, jakim jest zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza. Najbardziej skutecznym sposobem ograniczenia zwłaszcza tzw. niskiej emisji, jest podłączenie budynku do miejskiej sieci ciepłowniczej. W przypadku, gdy brak jest w zasięgu centralnego źródła ciepła, a możliwe jest podłączenie budynku do sieci gazowniczej lub przyłącze gazu już istnieje, wtedy preferowana jest wymiana istniejącego źródła ciepła opalanego paliwem stałym na gazowy kocioł kondensacyjny. Spalanie gazu generuje mniej zanieczyszczeń. Warunkiem montażu indywidualnego źródła ciepła na paliwo stałe jest zatem brak możliwości podłączenia lub brak uzasadnienia ekonomicznego podłączenia do sieci ciepłowniczej lub sieci dystrybucji gazu.
Co będzie dofinansowywane w już istniejących budynkach i nowobudowanych?
Podstawowym warunkiem udzielenia dofinansowania jest wymiana starych źródeł ciepła – pieców i kotłów na paliwa stałe lub zakup i montaż nowych źródeł ciepła, spełniających wymagania Programu. Ponadto w zakres dofinansowania można zaliczyć zakup i montaż mikro instalacji fotowoltaicznej i kolektorów słonecznych, które mogą zostać dofinansowane do 100%, wyłącznie w formie pożyczki oraz w przypadku budynków istniejących – prace dotyczące zmniejszenia energochłonności budynku, czyli ocieplenie ścian, wymiana okien i drzwi, modernizacja instalacji centralnego ogrzewania i centralnej wody użytkowej, montaż instalacji wentylacyjnej z odzyskiem ciepła. Możliwe będzie także dofinansowanie niezbędnej dokumentacji jak audytu energetycznego, projektu technicznego, ekspertyz.
W jakim stopniu Program ma zapewnić wsparcie finansowe przy zakupie i wymianie źródeł ogrzewania, chodzi o pokrycie kosztów, do jakiej wysokości?
Intensywność dofinansowania dotacyjnego jest określona na podstawie średniego miesięcznego dochodu na osobę w gospodarstwie domowym wnioskodawcy. Na pozostałą kwotę kosztów kwalifikowanych oferowana jest niskooprocentowana pożyczka. Możliwe jest zatem dofinansowanie 100% kosztów kwalifikowanych w tym od 30% do 90% w formie dotacji oraz dopełnienie dofinansowania w formie pożyczki, uzasadnionych technicznie i ekonomicznie kosztów termomodernizacji wraz z wymianą źródła ciepła.
W opracowaniu jest obecnie możliwość wprowadzenia od 2019 r. – ulgi podatkowej.
Dziękuję za rozmowę
Rozmawiała Janina Czerwińska
