We środę 3 września delegacja Szkoły Podstawowej nr 1 im ppłk pilota Mariana Pisarka w Radzyminie z dyrektor Elżbietą Jeleń na czele uczestniczyła w zorganizowanych przez władze Zielonki oraz Wojskowy Instytut Techniki Uzbrojenia obchodach 75. rocznicy bitwy powietrznej nad Zielonką – pierwszej wielkiej bitwy powietrznej II wojny światowej, w której po obu stronach walczyło ze sobą po 18 samolotów myśliwskich.
Uroczystość rozpoczęła się Mszą Świętą pod przewodnictwem JE biskupa Marka Solarczyka. W homilii biskup podziękował Bogu za to, że żyjemy w czasach pokoju, a walczący przed laty bohaterscy piloci pod niebem Zielonki za ten pokój oddawali życie. Po zakończeniu nabożeństwa nastąpiło odsłonięcie w kruchcie kościoła pamiątkowej tablicy poświęconej polskim lotnikom broniącym Ojczyzny z lotniska w Zielonce we wrześniu 1939 roku oraz walczącym o wolną Polskę podczas II wojny światowej. W obecności kompanii reprezentacyjnej Polskich Sił Powietrznych uroczystego odsłonięcia dokonali Grzegorz Dudzik – burmistrz Zielonki, Andrzej Krajewski- przedstawiciel WITU oraz Marek Rogusz – historyk lotnictwa, od lat starający się o przypomnienie i popularyzację wiedzy o lotnisku polowym w Zielonce.
Tablicę poświęcił ks. biskup Marek Solarczyk, a zgromadzone delegacje złożyły pod nią wiązanki biało-czerwonych kwiatów. Ostatnim akordem uroczystości był odegrany przez orkiestrę „Marsz Lotników”.
Wbrew obiegowym opiniom polskie lotnictwo wojskowe wzięło aktywny udział w obronie Polski w pierwszych dniach wojny. Zielonka była najdłużej (do 10.09. 1939r.) i najintensywniej (ponad 350 lotów bojowych) działającym lotniskiem polskim we wrześniu 1939 roku. To z tego lotniska 3 września 1939 roku wystartowały samoloty Brygady Pościgowej (111 i 112 Eskadra Myśliwska) do pierwszej, wielkiej bitwy powietrznej II wojny światowej, w której po obu stronach walczyło po 18 samolotów. To również z tego lotniska 3 września wystartował do samotnej walki przeciwko czterem niemieckim dwusilnikowym samolotom myśliwskim Messerschmitt BF 110 porucznik Wojciech Januszewicz. Pomimo miażdżącej przewagi w uzbrojeniu i szybkości nieprzyjaciela walkę tę wygrał, strącając jeden z samolotów wroga, a trzy pozostałe zmuszając do ucieczki. Ta samotna walka nie ma sobie równych wśród powietrznych bojów na początku II wojny światowej. Co ciekawe, Wojciech Januszewicz dobrze znał patrona radzymińskiej szkoły ppłk pilota Mariana Pisarka. Drogi obu bohaterów do lotnictwa były podobne. Ukończyli Szkołę Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, następnie Kurs Wyższego Pilotażu w Grudziądzu, by po klęsce wrześniowej przedostać się do Francji, a po jej kapitulacji walczyć o niepodległość i honor naszej ojczyzny pod niebem Anglii. W dniu 5.10 1940 roku, walcząc w składzie 303 Dywizjonu Myśliwskiego z honorem kultywującego tradycje Eskadry Kościuszkowskiej Wojciech Januszewicz poległ. (W tym dniu w składzie 303 Dywizjonu walczył również Marian Pisarek). Nie dane Im było do wolnej Ojczyzny powrócić, ale wolna Polska o Nich pamięta. Wspaniałym tego dowodem jest nie tylko opisana przez nas uroczystość, ale też towarzyszące jej dwa doniosłe wydarzenia jakimi było otwarcie Muzeum Zielonki i ekspozycji poświęconej lotnisku wojskowemu z 1939 roku oraz wydanie przez zielonkowski samorząd komiksu „28:1” przybliżającego w atrakcyjny dla młodzieży sposób przebieg powietrznych zmagań nad Zielonką. Niech pamięć o czynach Polskich Pilotów nigdy nie zaginie!
/Koło Historyczne „Wiarus”,
R.L./
