W ubiegłą niedzielę, 23 marca odbyły się uroczyste obchody, upamiętniające 162. rocznicę bitwy pod Międzylesiem, stoczonej w ramach Powstania Styczniowego. Wydarzenie zorganizowane zostało z inicjatywy Starosty Wołomińskiego Arkadiusza Werelicha i Wójta Gminy Strachówka Piotra Orzechowskiego.
Obchody rocznicowe zainaugurowała okolicznościowa Msza Święta, która odprawiona została o godz. 12.00 w Kościele Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Strachówce.
Po zakończeniu Liturgii uczestnicy udali się do miejscowości Kąty Wielgi, gdzie przy mogile – pomniku Poległych Powstańców 1863 roku odbyły się uroczystości patriotyczne, Apel Poległych i ceremonia złożenia kwiatów.
W wydarzeniu wzięli udział licznie zgromadzeni przedstawiciele Powiatu Wołomińskiego na czele z Wicestarostą Katarzyną Marią Pazio, Wójt Strachówki Piotr Orzechowski, Poseł na Sejm RP Piotr Uściński, burmistrzowie i wójtowie sąsiednich gmin, poczty sztandarowe szkół i organizacji, strażacy, harcerze, Koła Gospodyń Wiejskich, młodzież, nauczyciele i mieszkańcy – wszyscy, którym bliska jest nasza wspólna historia.
W obchodach uczestniczyła prawie czterdziestoosobowa delegacja uczniów, rodziców i nauczycieli z Międzyszkolnego Klubu Historycznego im. AK Ziemi Radzymińskiej oraz przedstawicieli Stowarzyszenia Historycznego AK im. płk. Mieczysława Chojnackiego ps. „Młodzik”. (Należy zaznaczyć, że uczniowie z Klubu reprezentowali Poczet Sztandarowy radzymińskich żołnierzy Armii Krajowej Obwodu „Rajski Ptak”).
Obecność Kompanii Honorowej 1. Warszawskiej Brygady Pancernej im. T. Kościuszki z Wesołej, Orkiestry Wojska Polskiego, Piłsudczyków, Harcerzy oraz rekonstruktorów w umundurowaniu powstańczym nadała tej uroczystości wyjątkowego, podniosłego charakteru, oddając należytą cześć tym, którzy walczyli o wolną Polskę – bez względu na cenę.
Zgromadzeni na niewielkim wzgórzu porośniętym sosnowym lasem, w sercu wsi Kąty Wielgie, oddali hołd Bohaterom, którzy 162 lata temu walczyli i ginęli za wolność Ojczyzny. Przy mogile z napisem „Bohaterom walk o wolność w 1863 r.” wspólnie z mieszkańcami, samorządowcami, młodzieżą oraz przedstawicielami instytucji i organizacji, uczciliśmy pamięć poległych w potyczce, która rozegrała się w tym miejscu podczas Powstania Styczniowego, a do historii przeszła jako bitwa pod Międzylesiem.
20 marca 1863 roku kwaterujący w folwarku Kąty-Czerniki (dziś Kąty Czernickie) oddział Władysława Czarkowskiego został zaatakowany przez carską kolumnę mjr. Antuszewicza. Powstańcy osłaniani przez strzelców wycofali się do lasu i leśnymi duktami dotarli do Międzylesia. Najpierw ostrzelani, potem otoczeni przez carską piechotę znaleźli się w sytuacji krytycznej. Śmiałe uderzenie na jedno ze skrzydeł umożliwiło Czarkowskiemu wydostanie się z okrążenia. Oddział został jednak zdziesiątkowany. Poległych powstańców pochowano na polu bitwy. Pomnik na mogile w Kątach Wielgach wystawiła 3 maja 1930 r. parafia Stanisławów. Jest tam pochowanych 20 powstańców.
Zgodnie z opisami historyka Stanisława Zielińskiego (S. Zieliński, Bitwy i potyczki 1863-1864, Rapperswil 1913 r.) w czasie tej potyczki poległo 26 powstańców oraz 6 robotników leśnych. W mogile pochowano jedynie 20 powstańców (taką informację odnajdujemy na pomniku z 1930 roku). Oddział był dopiero formowany. Niewielka odległość od Warszawy oraz pobliska kolei warszawsko-petersburska pozwala przypuszczać, że oddział bazował na rekrucie warszawskim. Można jednak przypuszczać, że część rekrutów stanowili mieszkańcy ówczesnego Powiatu Stanisławowskiego, w tym wierni parafii Stanisławów.
Dzięki nieustającej trosce lokalnej społeczności, to miejsce nie znika z mapy naszej pamięci. Wręcz przeciwnie – z każdym rokiem przyciąga coraz więcej serc, które biją w rytmie historii i wdzięczności.
/opr. R.L.;
źródło: Powiat Wołomiński;
foto: MKH im. AK; KW/
