W poniedziałek 19 września w Szkole Podstawowej im. ppłk pil. Mariana Pisarka w Radzyminie, odbył się uroczysty apel z okazji przypadającej w tym roku 77. rocznicy napaści ZSRR na Polskę i 77. rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego.
Zebranych w odświętnie udekorowanej sali gimnastycznej, po wspólnym odśpiewaniu hymnu państwowego, przywitały wicedyrektorzy szkoły panie: Katarzyna Marzec i Julita Jankowska. Następnie głos zabrał p. Grzegorz Jeleń – nauczyciel historii, który powiedział: „W tym roku obchodzimy 77. rocznicę wybuchu II wojny światowej oraz 77-lecie powstania Polskiego Państwa Podziemnego i te daty są ze sobą ściśle związane. Choć wobec miażdżącej przewagi Niemców, pełna bohaterskich walk polskiego żołnierza kampania wrześniowa zakończyła się klęską, a zdradziecki cios w plecy zadany przez Sowietów, dopełnił zbrodni Polacy nigdy nie złożyli broni. Od pierwszego do ostatniego dnia wojny zaświadczali światu, że „Jeszcze Polska nie zginęła…”. W oświetlonej promieniami słońca sali szczególnie mocno zabrzmiały słowa o tajnym pakcie Ribbentrop – Mołotow, na mocy, którego rankiem 17 września 1939 r. Armia Czerwona przekroczyła granice Polski. O kłamliwej radzieckiej propagandzie, która usprawiedliwiała zbrodniczy akt „wyprawą wyzwoleńczą” w obronie „ludności zachodniej Ukrainy i zachodniej Białorusi”. O bohaterskiej walce nielicznych polskich wojsk (ok.300 tysięcy) z potężną liczącą ponad 1,5 miliona żołnierzy wyposażoną w 4 tysiące czołgów i 1800 samolotów Armią Czerwoną. Do starć, co podkreślił nauczyciel dochodziło w wielu miejscach, Na Polesiu i Wołyniu improwizowana grupa KOP dowodzona przez generała Wilhelma Orlika – Rueckemanna stoczyła z Rosjanami kilkanaście potyczek i dwie bitwy: 28 – 29 września pod Szackiem i 1 października pod Wytycznemu powiecie włodawskim. Na Polesiu z Armią Czerwoną walczyły także: dowodzony przez ppłk. Nikodema Sulika – Sarneckiego pułk Kop „Sarny”, brygada KOP „Polesie” oraz jednostki KOP „Kleck” i „Baranowicze”. W Kodziowcach niedaleko Grodna 101 pułk ułanów, w nocy z 22 na 23 września przez kilka godzin powstrzymywał przeważające siły sowieckie niszcząc m.in. 22 czołgi. Na Wileńszczyźnie i Nowogródczyźnie z czewonoarmiejcami walczyły oddziały KOP „ Wieniec”, „Głębokie i „Krasne. Wkraczającym oddziałom Armii Czerwonej opór stawiały również miasta, wśród, których najbardziej zacięty i tragiczny bój stoczyło Grodno i Wilno. Walki z Wermachtem i Armią Czerwoną toczyła idąca na odsiecz walczącej Warszawie Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie” dowodzona przez generała Franciszka Kleeberga, w skład, której weszli m.in. marynarze Pińskiej Flotylli Wojennej. Sowiecka agresja pozbawiła armię polską zaplecza do organizowania wojska i możliwości obrony kraju wobec dwóch totalitarnych agresorów. Do niewoli sowieckiej trafiło ponad 250 tysięcy naszych żołnierzy Prawie 15 tysięcy polskich oficerów wziętych do niewoli zamordowano strzałem w tył głowy w Katyniu i innych miejscach wiosną 1940 roku. Nastąpiły także masowe deportacje ludności, które objęły prawie 1, 5 miliona obywateli polskich. Wkraczająca na kresy II RP Armia Czerwona dokonywała zbrodni wojennych na polskich żołnierzach i ludności cywilnej. Do dziś na terenie Rosji przebywają potomkowie wywiezionych w 1939 roku rodaków. Ta tragiczna wojenna rzeczywistość nie była jednak w stanie zgnieść narodowego ducha i chęci walki o wolną Ojczyznę. Walki, która toczyła się na wielu polach i spontanicznie podejmowali ją prawie wszyscy – z bronią w ręku, poprzez opór i tworzenie zabronionych struktur. Polskie Państwo Podziemne tworzyło siły zbrojne, podziemne struktury administracyjne pozwalające naszym rodakom przeciwstawiać się wynaradawianiu i zachować godność. W podziemiu działały sądy wydające wyroki na niemieckich zbrodniarzy i zdrajców, pracowały tajne komplety, na których Polacy zdobywali wykształcenie i zdawali maturę, działały teatry wystawiające dzieła narodowych wieszczów, wydawane były książki i gazety, organizowano pomoc społeczną. Polskie Państwo Podziemne było fenomenem w ogarniętej wojną Europie. Podporządkowane rządowi RP na uchodźctwie, dawało Polakom nadzieję i siłę przetrwania oraz miało znaczenie polityczne świadcząc o ciągłości państwa.
W barwnej historycznej narracji nauczyciela nie mogło zabraknąć opowieści o strukturach Polskiego Państwa Podziemnego działającego w Radzyminie i jego okolicach. Warto w tym miejscu przypomnieć, że już jesienią 1939 r. rozpoczęła się działalność konspiracyjna na terenie ówczesnego powiatu radzymińskiego. W mieście od X 1939 r. prężnie działała Komenda Obrońców Polski, której pierwszym komendantem był Tadeusz Węgrowicz pseudonim „ Tchórzewski” zaś dowódcą grup bojowych Leonard Stecewicz „Sęk”. Od stycznia 1940 r. na terenie miasta i gminy rozpoczęła działalność po reorganizacji Służby Zwycięstwu Polski komórka ZWZ. W kwietniu 1942 r. w Radzyminie powstają struktury Armii Krajowej i zapada decyzja o utworzeniu Radzymińskiego Obwodu AK o kryptonimie „Rajski Ptak”. Uczniowie z zainteresowaniem słuchali opowieści o działalności radzymińskich oddziałów Armii Krajowej i okrutnych prześladowaniach po wojnie jej najdzielniejszych żołnierzy przez komunistyczne władze Polski Ludowej wbrew woli narodu siłą narzucone przez ZSRR. Na zakończenie prelekcji p. Grzegorz dodał: „żołnierze Armii Krajowej i powojennej konspiracji antykomunistycznej z bronią w ręku walczyli o marzenia, przyszłość, o Polskę wolną i sprawiedliwą. Naszym obowiązkiem jest ocalenie od zapomnienia Ich czynów. Waszym zaś drodzy uczniowie jest pamięć i praca na chwałę Ojczyzny”.
Uzupełnieniem apelu była przygotowana przez Koło Historyczne „Wiarus” okolicznościowa wystawa. W sobotę, 24 września delegacja szkoły z wicedyrektor Katarzyną Marzec i Pocztem Sztandarowym na czele uczestniczyła w podniosłej uroczystości obchodów 77. rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego na Cmentarzu Poległych w Radzyminie. Złożeniem wiązanki kwiatów i zapaleniem zniczy – ogni pamięci uczciliśmy pamięć o bohaterach, najwierniejszych synach Tej, co nigdy nie zginie, bo trwać będzie w sercach kolejnych pokoleń radzyminiaków, którzy o nich pamiętać chcą i będą. Cześć i chwała Bohaterom. Niech pamięć o Ich czynach nigdy nie zaginie.
