Doroczny hołd złożony poległym partyzantom (26.08.2014)
17 sierpnia 2014 r. przed pomnikiem upamiętniającym bohaterską śmierć poległych tam Żołnierzy Armii Krajowej w Jerzyskach kolo Łochowa odbyła się uroczystość patriotyczno-religijna połączona z Apelem Poległych i składaniem wieńcy pod pomnikiem.
Organizatorem uroczystości byli: kombatanci Armii Krajowej skupieni w Stowarzyszeniu Żołnierzy Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki” i Światowy Związek Żołnierzy Obwodu „Rajski Ptak – Burak” oraz Burmistrz Łochowa. Od 1982 roku corocznie w najbliższą niedzielę daty stoczonej w dniach 14 – 16 sierpnia 1944 roku w Puszczy Kampinowskiej w pobliżu wsi Jerzyska bitwy oddziału Armii Krajowej Obwodu „Rajski Ptak – Burak” Harcerskiej Kompanii Szturmowej z Wołomina z niemieckimi oddziałami. Pomnik w lesie pod Jerzyskami upamiętnia 19 poległych tam partyzantów, którzy walczyli z niemieckim okupantem. Oddając pamięć tym, którzy walczyli i ginęli organizowany jest Uroczysty Apel Poległych połączony z Msza Świętą oraz od kilku lat z pełnym ceremoniałem wojskowym wraz z Wojskowym Oddziałem honorowym oraz Orkiestrą Wojskową. Obchody zakończone są złożeniem wieńcy i kwiatów oraz poczęstunkiem dla wszystkich uczestników ceremonii.
Na obchody przybyli m.in. przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej, Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, władz samorządowych powiatu węgrowskiego, gminy Łochów oraz kombatanci, wojskowi, harcerze, młodzież szkolna oraz mieszkańcy. Tradycyjnie już stanęły wokół poczty sztandarowe, a w centralnym miejscu wojskowa asysta kompanii honorowej z 3 Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej i orkiestra wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa.
Uroczystość rozpoczęła się od wręczenia odznaczeń. Medal Pamięci Powstańców im. Krystyny Krahelskiej otrzymał ks. prałat Tadeusz Osiński, burmistrz Łochowa Marian Dzięcioł oraz Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Baonu Nadbużańskiego Armii Krajowej w Łochowie. Medal wręczony został przez przedstawicielki Towarzystwa Przyjaciół Warszawy. Krzyżem Honorowym Armii Krajowej odznaczony został sekretarz Urzędu Miejskiego w Łochowie – Zbigniew Suplicki.
We wręczeniu odznaczeń uczestniczył nieoczekiwany gość Mieczysław Chojnacki ps. Młodzik – Żołnierz Wyklęty z Radzymina.
Jak się okazało uroczystość stała się miejscem wygłoszenia przez Mirosława Widlickiego – członka Prezydium Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oświadczenia, w którym prostował on pewne fakty zaistniałe wokół obchodów w Jerzyskach i roli „Jerzyków” ich udziału, a raczej braku udziału w bitwie pod Jerzyskami.
„W tym rejonie w sierpniu 1944 roku walczyła Kompania Armii Krajowej Obwodu „Burak” rotmistrza Kajetana FIJAŁKOWSKIEGO ps. „Rafał”. W skład kompanii wchodziły dwa plutony z Radzymina, jednym z nich dowodził pchor. (ppor AK) Tadeusz Abramski ps. „Szaruga”, „Danowski”, „Szumilas”, którego książka ukazała się w ub. roku i gdzie jest dokładny opis bitwy pod Jerzyskami. Trzeci pluton, który przeszedł pod rozkazy Armii Krajowej był plutonem:
NARODOWYCH SIŁ ZBROJNYCH z Wołomina, powtarzam NARODOWYCH SIŁ ZBROJNYCH
Trzeba było 32 lat, żeby w tym miejscu, padły te słowa!
Wiele lat po wojnie, niektórzy żołnierze NSZ zapisali się do organizacji kombatanckiej „Jerzyków”. Wolni ludzie mogą się zapisywać gdzie chcą, to ich sprawa.
W 1944 roku w Jerzyskach – „Jerzyków” nie było. Więcej – na całym terenie działania Obwodu AK „Rajski Ptak” – „Burak” „Jerzyków” nie było.
W tym miejscu czcimy wszystkich walczących tu, ale w sposób szczególny tych, którzy polegli pod Jerzyskami. Jednak nikomu nie wolno zamieniać poległym żołnierzom biało-czerwonych opasek na ramionach.
Cześć i Chwała Bohaterom!!!” – mówił powołując się wcześniej na posiadane materiały i dokumenty potwierdzające fakty historyczne.
Nikt nie miał zamiaru podważać słów Mirosława Widlickiego, jego apel został przyjęty, ale też należy docenić wieloletnie starania organizatorów oraz osób, dzięki którym przez kilkadziesiąt ostatnich lat mogliśmy pamięć o partyzantach-żołnierzach AK kultywować. Dzięki tym, którym zależało na przywróceniu pamięci o bitwie pod Jerzyskami, mamy dziś miejsce, gdzie corocznie możemy ten hołd poległym i walczącym składać. Powstały pomniki będące świadectwem walk i możemy dać świadectwo patriotycznego zrywu, przekazywać młodzieży wartości patriotyczne i kształtować postawy młodego pokolenia, uczniów biorących udział wraz ze sztandarami w obchodach.
Następnie została odprawiona polowa msza święta w intencji poległych żołnierzy Armii Krajowej celebrowana przez ks. prałata Tadeusza Osińskiego. On też w kazaniu mówił o tym i stwierdzał: „Dzięki bohaterom walczącym tu – dziś Ojczyzna jest wolna i suwerenna”.
Następnie odczytano Apel Poległych oraz złożono wieńce i wiązanki kwiatów przed pomnikiem.
Wieńce i hołd poległym przy pomniku A.K. P.O.S. ,,Jerzyki’’ składali:
– Organizatorzy Kombatanci – Stowarzyszenie Żołnierzy Armii Krajowej Powstańcze Oddziały Specjalne ,,Jerzyki’’,
– Ministerstwo Obrony Narodowej – pułkownik Mirosław Koliński,
– Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych – Pan Jarosław Madajczak,
– Trzecia Warszawska Brygada Lotnictwa Obrony Powietrznej – zastępca Dowódcy Brygady Pułkownik Mirosław Bodnar,
– 32 Wieliszewska Dywizja Rakietowa Obrony Narodowej podpułkownik Dariusz Cicha,
– Starostwo Powiatu Wołomin,
– Samorząd Powiatu Węgrów,
– Nadleśnictwo Łochów,
– uczniowie, nauczyciele i pracownicy S.P. Nr 1,
– pracownicy Oświaty,
– OSP gminy Łochów,
– Komisariat Policji w Łochowie,
– PSL – Zarząd Gminy Łochów,
– Łochowskie Koło Związek Kombatantów i Więźniów Politycznych,
– Narodowy Węgrów i Narodowy Łochów,
– Łochowskie Koło – Klub Gazety Polskiej,
– Urząd Miejski Łochów – organizator uroczystości.
/J.Cz./