W dniu 18 maja 2022 r. w Starej Elektrowni w Ostrowi Mazowieckiej odbyła się VI konferencja regionalistyczna pt. „Pasja. Kultura. Dziedzictwo.”, którą zorganizował samorząd miasta, Stowarzyszenie „Ludzie z Pasją” oraz Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Dąbrowskiej w Ostrowi Mazowieckiej.
Spotkanie 18 maja miało miejsce w niewątpliwie odpowiednim miejscu, czyli w Starej Elektrowni i zostało połączone z wernisażem wystawy etnograficzno – archeologicznej pt. „Nad Wisłą, na Urzeczu…”. Konferencja była okazją do prezentacji najnowszego, 7 numeru Rocznika Ostrowskiego.
Partnerami wydarzenia były Państwowe Muzeum Etnograficzne (PME) i Państwowe Muzeum Archeologiczne (PMA), a obie instytucje reprezentowali dyrektorzy wraz ze współpracownikami.
Organizatorzy – burmistrz Ostrowi Mazowieckiej Jerzy Bauer, dyrektor biblioteki Jolanta Andruszkiewicz i prezes Zarządu Ostrowskiego Stowarzyszenia „Ludzie z Pasją” Paweł Cieśluk podkreślali potrzebę angażowania się w dokumentowanie lokalnych wydarzeń z zakresu kultury i dorobku lokalnych pasjonatów i historyków: „nikt poza nami tego nie zrobi” – zgodnie przekonywali uczestników konferencji. Rocznik Ostrowski, wystawa, konferencja były tego dobrymi przykładami. Podobnymi spostrzeżeniami podzielił się z zebranymi starosta ostrowski Zbigniew Chrupek. Z kolei dyrektorzy Muzeów:
dr Józef Zalewski (PME) i dr Wojciech Brzeziński (PMA), wskazali, że organizowanie wystaw w formie objazdowej należy do misji ich instytucji. Dziękowali za świetną współpracę i życzyli Ostrowi Mazowieckiej wytrwałości w tych przedsięwzięciach.
W trakcie prezentowanego wernisażu wystawy miał miejsce panel dyskusyjny pracowników Państwowego Muzeum Etnograficznego, w którym wypowiadali się: Justyna Laskowska – Otwinowska, kustosz, dr Maurycy Stanaszek, konsultant naukowy wystawy i Mariusz Raniszewski – kurator. Podzielili się wiedzą o Urzeczu, regionie kulturowym wykształconym dzięki Wiśle na południe od Warszawy na terenach Wilanowa, Saskiej Kępy, Siekierek. Od XVII wieku ludność miejscowa wraz z przybywającymi flisakami (orylami) i olendrami tworzyła na terenach zalewowych nową, społeczno-gospodarczą grupę. Zgodnie z podtytułem wystawy: „Tu było żyć trudno, ale się opłacało”, gdyż właśnie zaopatrywanie mieszkańców Warszawy przede wszystkim w produkty rolne było dla nich najbardziej korzystne. Wystawa została oparta na koncepcji przedstawiania: ludzi i środowiska naturalnego. Znalazły się na niej eksponaty od paleolitu, poprzez neolit, epokę brązu, wpływy rzymskie aż po średniowiecze. Oczywiście na przestrzeni wieków istniało zjawisko wypierania ludowości, jednak obecnie obserwujemy, że coraz chętniej mieszkańcy tamtych terenów lub ich potomkowie powracają do swoich korzeni, pielęgnując pamięć. Eksperci zauważają to u wnuków Urzeczan, którzy piszą książki kucharskie i np. produkowany tam cydr stał się marką Urzecza. Kolejnym spostrzeżeniem w dyskusji było wykorzystanie gospodarcze Wisły, nie do handlu, ale obecnie dla turystyki i rekreacji.
Następnie w kuluarach, swoje wystąpienia miało kilku autorów Rocznika Ostrowskiego (7/21). Dr Agnieszka Wełpa – Siudek z Instytut Języka Polskiego PAN mówiła o sposobie prowadzenia badań, które uwzględniały np. metodykę polegającą na rozmowach ze swoimi dziadkami. Karolina Kolbuszewska przekazała najważniejsze fakty z życiorysu rtm. Witolda Pileckiego, postaci istotnej dla tożsamości narodowej i Ostrowi Mazowieckiej. Jerzy Sikorski, ornitolog – hobbysta, który przez 11 lat zbudował aż 657 budek dla ptaków, przygotował interesującą prezentacją wizualną na temat życia ptaków.
Na koniec ponownie głos zabrał inicjator przedsięwzięcia, burmistrz Jerzy Bauer, dzieląc się refleksją, iż żeby poznać świat, musimy na początku poznać siebie; aby efektywnie eksplorować to, co dalej od nas, najpierw potrzebujemy poznać to, co blisko nas…
Konferencja miała i spełniła swoje założenia. Pokazała historię, nasze dziedzictwo i to, co wpisało się w dorobek kulturalny regionu, a jednocześnie przybliżyła życie i pasje poszczególnych ludzi.
/KW, foto. UM Ostrów Maz. + KW/
