Od 20 lat w lasach Puszczy Kamienieckiej pod Jerzyskami k/ Łochowa, gdzie walczyli i ginęli młodzi żołnierze powstańczych oddziałów Armii Krajowej „Jerzyki”, składamy hołd ich pamięci modlitwą i wieńcami kwiatów.
18 sierpnia 2013 r. na leśną polanę, na której znajduje się pomnik – kamień, z inskrypcja rozpoczynająca się od słów: „Polsko Tobie oddaliśmy życie…” przybyli kombatanci, przedstawiciele władz samorządowych i centralnych oraz mieszkańcy, aby w 70. rocznicę rozstrzelania 19 partyzantów Armii Krajowej Harcerskiej Kompanii Szturmowej „Jerzyki” pokłonić się bohaterom.
Corocznie od 1982 r. w niedzielę najbliższą dacie stoczonej w dniach 14 – 16 sierpnia 1944 r. bitwie oddziału Armii Krajowej Obwodu „Rajski Ptak – Burak” Harcerskiej kompanii Szturmowej z Wołomina wywodzącej się z Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki” z niemieckim okupantem, odbywa się uroczysta msza święta oraz apel poległych. Obchody organizują: Stowarzyszenie Żołnierzy AK Powstańcze Oddziały Specjalne „Jerzyki”, Światowy Związek Żołnierzy AK Obwodu „Rajski Ptak – Burak” oraz Urząd Miasta i Gminy Łochów. Podobnie jak w latach ubiegłych w Uroczystym Apelu Poległych połączonym z mszą świętą, złożeniem wieńców i kwiatów pod pomnikiem upamiętniającym poległych partyzantów, udział wzięła Orkiestra Dowództwa Wojsk Lądowych z Siedlec oraz Kompania Honorowa II Mazowieckiej Brygady Obrony Powietrznej Kraju. Mszę święta celebrował J.E. ks. biskup Antoni Pacyfik Dydycz – ordynariusz Diecezji Drohiczyńskiej. Całość uroczystości prowadził Ryszard Gajewski – prezes powiatowy OSP Łochów. Zebranych powitał przewodniczący Stowarzyszenia Żołnierzy Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki” – Jerzy Broszkiewicz. Podkreślał, że bez wsparcia samorządu i burmistrza Łochowa Mariana Dzięcioła obchody nie odbywałyby się przez tak długi czas i w takiej uroczystej oprawie. Nawiązał też do historii i wspominał czasy walk i szkolenia, w których uczestniczył jako młody partyzant. Zapewniał, że ta pomoc mieszkańców była również wielka. Nigdy nie zdarzyły się denuncjacje, a tylko wsparcie ze strony miejscowych, tak jak ma to miejsce i dzisiaj. Przypomniał okoliczności i fakty historyczne wiążące się z walkami oddziałów partyzanckich. Wyjaśniał, że w walkach pod koniec lipca 1944 r. uczestnicy pochodzili z terenu Zielonki, Wołomina, Radzymina. Ten teren był wolny, ale po odwrocie Rosjan oddziały musiały wejść w konfrontację z Niemcami, a pododdział „Jerzyki” wziął cały ciężar uderzenia na siebie. „Bóg – Honor – Ojczyzna” – te wartości przyświecały walczącym o wolność żołnierzom, nie tylko wtedy, ale też w bitwie warszawskiej 1920 r. czy powstaniu styczniowym. I będą zobowiązywać do końca życia, więc dla kombatantów obchody takie jak tu w Jerzyskach są niezwykle ważne.
W uroczystościach 18 sierpnia 2013 r. udział wzięli: przedstawiciel Ministra Obrony Narodowej płk Mirosław Taliński, reprezentująca Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Małgorzata Pucyłowska, dowódca 32. Dywizjonu Rakietowego Wojsk Obrony Powietrznej ppłk Dariusz Cichal, starosta węgrowski Krzysztof Fedorczyk, zastępca burmistrza Wołomina Sylwester Jagodziński, delegacja Stowarzyszenia Przyjaciół Warszawy, komandor Józef Kowalewski i Andrzej Koziołowski, delegacja z nadleśnictwa na czele z nadleśniczym Bogusławem Piątkiem, przedstawiciel organizacji i jednostek samorządowych, delegacje szkół i służb mundurowych. Uroczystość uświetniały poczty sztandarowe AK, Ochotniczej Straży Pożarnej i okolicznych szkół.
Podczas kazania ks. biskup Antoni P. Dydycz poruszał wiele spraw: „Dzisiejsze spotkanie jest po to, aby umacniać nas, przestrzegać zasad Bóg – Honor – Ojczyzna”. Zapewniał, że opieka Boża zawsze towarzyszyła walczącym, a my będziemy się modlić za tych 19. Powinniśmy umieć spożytkować to wszystko, co nam zostawili poprzednicy, a Bóg żeby pomagał nam w odnowieniu patriotycznym naszej Ojczyzny. Wracają do naszych czasów mówił o rządzących nieszanujących swojego narodu i jego zdaniem, niestety, zdarza się to nam od 300 lat historii Polski. Zawsze jednak jest przed nami słońce – nadzieja, a kolejne pokolenia Polaków, gdy naród znajdował się w potrzebie, ruszały do walki i zawsze to było wojsko polskie. Wspominał wydarzenia, od kościuszkowskich zrywów po walki Szarych Szeregów, gdzie mimo porażającej przewagi wroga trzeba było dać świadectwo codzienne – walcząc. „Niech to nasze kultywowanie pozwoli poczuć bolesną przeszłość. Będzie to warto, bo nic tak nie wychowuje człowieka, jak spotkanie z prawdą. … Na przyszłość nie myślmy pod kątem zasług i korzyści, ale na pierwszym miejscu stawiajmy dobro ojczyzny”.
Po zakończeniu mszy polowej rozpoczął się Apel Poległych. Przejmujące wezwanie do apelu zmarłych tu 70 lat temu bohaterów: „Stańcie do apelu Wy żołnierze grup szturmowych, którzy zginęli w 1944 r.”, a potem salwa honorowa dopełniła składanego przez zebranych hołdu. Z powagą, w skupieniu delegacje układały swoje wieńce i wiązanki kwiatów. Byli to przedstawiciele: Armii Krajowej Powstańczego Oddziału Specjalnego „Jerzyki”, Światowego Związku Żołnierzy AK Okręgu Warszawa Wschód, Stowarzyszenia Przyjaciół Warszawy, Ministra Obrony i Wojska Polskiego, Rady Miejskiej w Łochowie, w Wołominie, Starostwa Powiatu w Węgrowie, Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych Oddział w Łochowie, burmistrza Łochowa Mariana Dzięcioła, sekretarza Gminy, Nadleśnictwa Łochów, dyrektora i uczniów SP Nr 1 im. Baonu Nadbużańskiego „Jerzyki”, harcerzy Łochowskiego Związku Drużyn OHP wraz z komendantem Hufca, Straży Pożarnej, Łochowskiego Klubu Gazety Polskiej, itd.
Po złożeniu wiązanek burmistrz Łochwa Marian Dzięcioł podziękował kombatantom za przybycie, wojsku za udział w obchodach oraz mieszkańcom i gościom. „Dobrze, że jesteśmy wspólnie, razem, bo to Polsce jest potrzebne i potrzebna jest ta chwila zadumy” – zwracał się do zebranych. Zaprosił wszystkich na poczęstunek – gorącą grochówkę przygotowaną na polanie nieopodal miejsca pamięci.
/Janina Czerwińska/
