W słoneczne, czwartkowe popołudnie 5 września, zgodnie z wieloletnią tradycją Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłka pil. Mariana Pisarka, uczniowie klasy VI b pod opieką wychowawcy p. Grzegorza Jelenia, udali się na Cmentarz Poległych, aby wspólnie z przedstawicielami Warszawskiego Klubu Seniorów Lotnictwa oddać hołd bohaterskim lotnikom, poległym w nierównej walce powietrznej nad Radzyminem 7 września 1939 r.
– Od dziesiątków lat, szczególną troską i pamięcią kolejne pokolenia uczniów „Stalowej Jedynki” otaczają lotników, poległych w bitwie powietrznej nad naszym miastem, która rozegrała się 80 lat temu, w dniu 7 września 1939 roku. Dla społeczności szkoły noszącej imię sławnego pilota podpułkownika Mariana Pisarka – dowódcy 141 Eskadry Myśliwskiej w Kampanii Wrześniowej (od 3.09.1939 r.), pilota słynnego 303 Dywizjonu Myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki w Bitwie o Anglię, dowódcy 308 Dywizjonu Myśliwskiego „Krakowskiego” oraz Dowódcy I Polskiego Skrzydła Myśliwskiego, sprawą honorową jest kultywowanie pamięci o Obrońcach nieba nad Polską.
Uroczystość uświetniła obecność pocztów sztandarowych Warszawskiego Klubu Seniorów Lotnictwa (w składzie: p. Alicja Lubowiecka, p. Tadeusz Tekieli, p. Grzegorz Jendruszczak) oraz Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłka pil. M. Pisarka w Radzyminie. W apelu, obok dyrektora i uczniów „Stalowej Jedynki” wzięła udział delegacja WKSL w składzie: p. Hanna Ważyńska, p. Lesław Karst, p. Jerzy Madler i p. Andrzej Szymczak.
W klimat tragicznych wydarzeń z początków września 1939 roku wprowadził zgromadzonych p. Lesław Karst – prezes Warszawskiego Klubu Seniorów Lotnictwa. W ciszy panującej na radzymińskim cmentarzu szczególnie mocno zabrzmiały słowa o bohaterskiej postawie lotników Brygady Pościgowej, broniącej z lotniska w Zielonce nieba nad Warszawą przed niemieckim lotnictwem. O samotnej walce por. Wojciecha Januszewicza z czterema niemieckimi samolotami Messerschmitt Bf 110, zakończonej zestrzeleniem nad Nadmą jednego z nich i ucieczką pozostałych. O bombardowaniu Radzymina i okolicznych miejscowości. O tragicznym losie załogi samolotu PZL 23 b „Karaś” ppor. Pytlakowskiego z 55 Samodzielnej Brygady Bombowej, zestrzelonego nad Wołominem 7 września 1939 r. (Właśnie tego samego dnia, a był to czwartek, po południu w nierównej walce pod niebem Radzymina zestrzelone zostały załogi trzech samolotów bombowych PZL P37 „Łoś” z 216 Eskadry Bombowej. Z dwunastu członków załóg samolotów ośmiu poległo. Ich ciała podniesione z pola walki, zostały przeniesione na Cmentarz Poległych w Radzyminie i spoczęły obok bohaterów 1920 roku.
Pięćdziesiąt lat od tamtych wrześniowych wydarzeń, staraniem pracowników Polskich Zakładów Lotniczych i Warszawskiego Klubu Seniorów Lotnictwa, ufundowana została pamiątkowa tablica, która zawisła na ścianie cmentarnej kaplicy. Umieszczone zostały na niej nazwiska poległych pilotów. Od tamtej chwili opiekują się nią kolejne roczniki uczniów „Stalowej Jedynki”.
– Radzymin to miejsce szczególnie przesycone ojczystą historią. Miały tu miejsce wydarzenia, które decydowały nie tylko o losach Polski, ale i Europy. Pamiętajcie o bohaterach, otaczajcie pamięcią i troską miejsca narodowej pamięci. Pamiętajcie, a także bądźcie dumni ze szkoły, do której uczęszczacie i ze swojego miasta – powiedział do młodzieży pan Jerzy Madler z WKSL, dziękując za wspólne obchody.
Na zakończenie uroczystości, delegacje WKSL i „Stalowej Jedynki” złożyły pod pamiątkową tablicą wiązanki kwiatów. Minutą ciszy i pochyleniem sztandarów, dwa pokolenia Polaków oddały hołd bohaterskim lotnikom i żołnierzom Września’39, którzy polegli w obronie wartości dla każdego narodu najświętszych, jakimi są wolność i prawo do własnego państwa.
Spoglądając w tym podniosłym momencie na poczty sztandarowe, młodzież i zgromadzonych gości, śmiało można powiedzieć, że płomień pamięci w sercach młodego pokolenia radzyminiaków nigdy nie zagaśnie.
W imieniu społeczności „Stalowej Jedynki” dziękujemy przyjaciołom z WKSL za wspaniałą lekcję historii, za Waszą obecność i za to, że od lat razem możemy czcić pamięć o naszych bohaterskich lotnikach.
/G. Jeleń, R.L./
