Przed Urzędem Miasta i Gminy w Radzyminie z okazji 100-lecia Bitwy Warszawskiej stanęła pierwsza okolicznościowa, drewniana rzeźba pt. „Bolszewika goń, goń, goń”, zapowiadająca plener rzeźbiarski pod nazwą „Święto Virtuti Militari”. Plener odbędzie się w dn. 5-11 lipca br., a jego efekty będą prezentowane w centrum Radzymina.
Rankiem 18 sierpnia 1920 r. dowódca frontu generał Józef Haller przyjechał do Radzymina, aby odznaczyć krzyżami „Virtuti Militari” bohaterów boju o Radzymin i walk na przedpolach Warszawy, m.in. oficera z ręką na temblaku, ppor. Stanisława Szymańskiego z 30 Pułku Strzelców Kaniowskich. Tę scenę odtworzą rzeźbiarze, zaproszeni na plener.
Wyrzeźbią oni siedem postaci – samego generała Hallera, Jego Eminencję ks. kardynała Aleksandra Kakowskiego (który wcześniej wręczył generałowi Hallerowi srebrny medal przysłany na ręce arcybiskupa warszawskiego przez Ojca św. Benedykta XV, a wybity na pamiątkę kanonizacji Joanny d’Arc w niewielkiej ilości egzemplarzy dla obdarowania nim rycerzy chrześcijańskich w świecie katolickim) oraz żołnierzy przyjmujących odznaczenia. Będzie również postać „Obrońcy Warszawy” na podstawie grafiki Władysława Skoczylasa. Rzeźby będą eksponowane w ramach wystawy poplenerowej w centrum Radzymina, co najmniej do połowy września br.
Zapowiadająca plener rzeźba „Bolszewika goń, goń, goń”, stanęła tymczasowo przed budynkiem UMiG w Radzyminie, w miejscu nieczynnej od kilku lat fontanny. Ma 3 m wysokości, przedstawia żołnierza polskiego z szablą i uciekającego przed nim bolszewika. Rzeźba nawiązuje do polskiego plakatu propagandowego z okresu wojny polsko-sowieckiej z 1920 roku pt. „Bij bolszewika”. Autorem rzeźby jest p. Zenon Stańko z Rybnika. W pierwszym dniu jej ekspozycji podziwiał ją sam generał Haller – w tej roli w historycznym mundurze wystąpił p. Ryszard Urbaniak, emerytowany pracownik urzędu w Radzyminie i aktor amatorskiego teatru Paradoks.
Pomysłodawcą przygotowania rzeźby i pleneru rzeźbiarskiego jest p. Mirosław Jusiński, dyrektor Radzymińskiego Ośrodka Kultury i Sportu.
Okolicznościowe rzeźby będą eksponowane w centrum Radzymina jedynie czasowo – wkrótce rozpocznie się projektowanie rewitalizacji radzymińskich parków, zgodnie z wypracowaną wcześniej koncepcją.
Należy podkreślić, że wszystkie rzeźby, które staną w centrum miasta nie będą przypadkowe, zostaną wykonane na podstawie archiwalnych dokumentów i materiałów źródłowych, związanych z Bitwą pod Radzyminem 1920 roku. Inspirację dla twórców stanowić będą m.in.: pierwsza strona „Tygodnika Ilustrowanego” z 21 sierpnia 1920 r.; pierwsza strona „Tygodnika Ilustrowanego” z 28 sierpnia 1920r.; plakat propagandowy z okresu wojny polsko-sowieckiej (1920 r.); „Cud Wisły” Adama Grzymały-Siedleckiego (wydanie z dnia 10 kwietnia 1926 r.) poprzedzone słowem gen. Józefa Hallera.
/M. Jusiński, R.L./
