25 sierpnia 2024 r. na podzamczu Domu Polonii w Pułtusku odbywała się trzecia edycja Konkursu Kuchni Myśliwskiej, Łowieckiej i Kresowej im. dr. Grzegorza Russaka.
To drugi już Konkurs Kuchni Myśliwskiej, Łowieckiej i Kresowej zorganizowany pod Domem Polonii w Pułtusku, gdzie kultywuje się szlachecką tradycję biesiad, a przepisy na nie przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Organizatorami konkursu byli: Polski Związek Łowiecki Zarząd Okręgowy w Ciechanowie, Koło Łowieckie „Czajka”, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” Dom Polonii w Pułtusku.
Rozpoczęcie III Konkursu Kuchni Myśliwskiej, Łowieckiej i Kresowej im. dr. Grzegorza Russaka zainaugurował dyrektor Domu Polonii w Pułtusku Michał Kisiel m.in. wspominając postać dr. Grzegorza Russaka – legendarnego popularyzatora tradycji szlacheckiej, wynalazcę i wizjonera zakochanego w ojczystej przyrodzie. Jak wspomina Michał Kisiel, dyrektor Domu Polonii w Pułtusku, uczeń Grzegorza Russaka: Na początku lat 90. rozpoczął tłumaczenie książek kucharskich o kuchni polskiej z przełomu XVIII-XIX wieku z dawnych miar na współczesne. Odtwarzał również zapisane w nich receptury potraw. Promował polską kuchnię szlachecką. Potrafił ubrać się w kontusz i w ten sposób gościom z zagranicy pokazywać nasze obyczaje i tradycje. Miał ogromną wiedzę. Na zamku w Pułtusku stworzył obiekt nad rzeką – wzorowaną na karczmie „Rzym” drewnianą tawernę. Odtworzył łodzie, które pływały kiedyś po Narwi i przewoziły zboże. Nazwał je gondolami, a dzisiaj pływają one po Pułtusku. Przyczynił się do popularyzowania wiedzy o tradycjach flisackich.
Komisja konkursowa oceniała potrawy w trzech kategoriach: zakąski zimne, danie obiadowe, desery i nalewki.
W tym samym czasie publiczność degustowała kuchnię myśliwską przygotowaną specjalnie na tą okazję przez organizatorów. Oprawę muzyczną imprezie zapewnił koncert zespołu sygnalistów i akordeonistów w repertuarze łowieckim. Dodatkową atrakcją był jak zawsze efektowny pokaz psów gończych polskich myśliwskich, wiernych towarzyszy leśnych przygód. Na koniec wszyscy przybyli skosztowali nagrodzonych potraw, aby osobiście przekonać się o trafności rozstrzygnięć jury konkursowego. Dodatkową atrakcją była Kapela Lipka z Zaolzia, która umilała czas podczas Konkursu Kuchni Myśliwskiej, Łowieckiej i Kresowej im. dr. Grzegorza Russaka na pułtuskim Zamku.
Poniżej więcej informacji dot. kultury i kuchni łowieckiej w Polsce:
Polska kultura łowiecka obejmuje zasady etycznego postępowania względem przyrody, zwłaszcza ludzi i zwierząt, ale i unikatowy język oraz rozbudowane praktyki społeczno-kulturowe, w tym zarówno ceremoniał liturgiczny, jak i świeckie zwyczaje, rytuały i obrzędy. Jej przejawy są obecne w literaturze i sztuce, zwłaszcza plastyce i teatrze. Na kulturę łowiecką składają się także utwory muzyczne, wykonywane podczas polowań i przy okazji szczególnych uroczystości. Nieodłączną jej częścią jest także charakterystyczna kuchnia, zgodna z cyklem przyrody i oparta na dziczyźnie oraz dodatkach pochodzących z darów lasu. Wreszcie, jej elementem jest także hodowla i układanie psów myśliwskich, w szczególności ras rodzimych, oraz ptaków łowczych.
Polscy myśliwi, świadomi wartości kulturowej łowiectwa, praktykują, na co dzień wynikające z tego zwyczaje, dzięki czemu obyczaje wspólnoty, wyrosłe z wielowiekowej tradycji, pozostają ciągle żywe, stanowiąc niematerialne dziedzictwo. Polska kultura łowiecka to jeden z niewielu elementów utrwalanych i kultywowanych tak szeroko i intensywnie zarówno w ramach szeroko pojętej tradycji regionalnej, jak i ogólnokrajowej.
Elementem polskiej kultury łowieckiej jest kuchnia myśliwska, która stanowi jednocześnie integralny element narodowego dziedzictwa kulinarnego. Dziczyzna od zarania dziejów była cennym pożywieniem, w istotny sposób wzbogacającym dietę człowieka, i chociaż objęcie wielu gatunków ochroną spowodowało, że dania na nich oparte niemal zniknęły (żubry, niedźwiedzie, dropie, głuszce, niektóre gatunki kaczek, bekasy, kwiczoły, paszkoty itd.), to nadal w obiegu publicznym jest ponad tysiąc różnych potraw kuchni myśliwskiej (mięs, zup, rosołów i bulionów, sosów, przydatków, deserów z owoców leśnych i napitków, octów), a pewnie drugie tyle znajduje się w archiwach rodzinnych. Co najmniej połowa z nich nie daje się zastąpić produktami niepochodzącymi z lasu, a około jedna trzecia przepisów oparta jest na lokalnych produktach, przyprawach i ziołach, takich jak: głóg, jałowiec, żurawina, arcydzięgiel, grzyby, czarnuszka i rozmaryn. Tradycyjna kuchnia myśliwska zawsze była sezonowa, ponieważ jej produkty pozyskiwano zgodnie z kalendarzem polowań, uwzględniającym ochronę zwierząt. Mimo powszechnego dziś mrożenia wiktuałów, także współczesna polska kuchnia myśliwska oparta jest na cyklu naturalnym i obejmuje sztukę przygotowywania potraw z darów lasu, a także robienia nalewek myśliwskich. Tusze są odpowiednio przechowywane, sezonowane i zaprawiane, macerowane, względnie solone. Specyfiką polskiej kuchni myśliwskiej pozostaje przerabianie tusz domowymi sposobami, często na podstawie przepisów rodzinnych sięgających XIX w.
ZADANIE PUBLICZNE FINANSOWANE JEST ZE ŚRODKÓW MINISTERSTWA SPRAW ZAGRANICZNYCH W RAMACH KONKURSU „POLONIA I POLACY ZA GRANICĄ 2024.”
/oprac. KW,
info + foto: Dom Polonii w Pułtusku,
Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”/
