I Forum Nowoczesny Samorząd

Zamieszczono - lut 25, 2025

W czwartek, 20 lutego w Jachrance nad Zalewem Zegrzyńskim rozpoczęło się dwudniowe Forum Nowoczesny Samorząd. Gospodarzem Forum było Miasto i Gmina Serock. W inicjatywie skierowanej do lokalnych liderów udział wzięli m.in. samorządowcy z naszego regionu.

W dniach: 20-21 lutego w Hotelu „Windsor Palace&Conference Center” w Jachrance odbyła się pierwsza edycja Forum Nowoczesny Samorząd, które z założenia ma być miejscem cyklicznych spotkań przedstawicieli administracji samorządowej i rządowej ze środowiskiem organizacji pozarządowych oraz przedsiębiorcami.
Celem Forum według założeń organizatorów jest wymiana doświadczeń pomiędzy reprezentantami samorządu terytorialnego. Udowodnienie, że nie są w swych działaniach osamotnieni, budują kontakty i więzi.
Jako,że gospodarzem Forum było Miasto i Gmina Serock, otwarcia dokonał Burmistrz Artur Borkowski:
– Nie jesteśmy pojedynczy w konstruowaniu pewnych treści. Pokazujemy swoją sprawczość. Dziś startujemy z jakąś ideą, propozycją. Mam nadzieję, że ta ważna debata dla przyszłości będzie prowadzona – powiedział Burmistrz Serocka zapraszając uczestników do dialogu.
Członkini Zarządu Województwa Mazowieckiego Anna Brzezińska zauważyła, że współcześnie realizacja zadań, dialog ze społeczeństwem, podejmowanie decyzji jest coraz trudniejsze. „Współpraca Samorządu Województwa Mazowieckiego z JST opiera się na instrumentach wsparcia, które odczuwają mieszkańcy” – podkreśliła. Wkrótce będzie można sięgać po kolejne środki – Mazowiecki Instrument Wspierania Społeczności Energetycznych to nowy program, na który zostanie przeznaczonych 5 mln zł. „Bezpieczeństwo energetyczne to jedno z wyzwań. Powinniśmy tworzyć społeczność energetyczną, przygotować się razem do transformacji” – podkreśliła przypominając, że nabór odbędzie się pod koniec marca br.
Jednym z rozpoczynających konferencję był Edward Trojanowski, Prezes Zarządu Lokalnej Grupy Działania Zalew Zegrzyński, będącej partnerem merytorycznym wydarzenia:
– Ojcowie samorządności dali podstawy do takich warunków działania samorządów, do których trzeba cały czas wracać. Szczeble samorządowe to mylące pojęcie. Wspomniani twórcy mówili o drabinie poziomej. Każdy szczebel zajmuje się czymś innym. Szefowie jednego obszaru nie podlegają jurysdykcji innych – powiedział Prezes Zarządu LGD Zalew Zegrzyński Edward Trojanowski. Podkreślił także, że finansowanie samorządów rozumiane jako wiązanie samorządności z dzieleniem pieniędzy przez administrację rządową to omijanie tej pierwszej. Samorząd to obszar, mieszkańcy, budżet samorządu, ale na zasadzie partnerstwa. Atutem małych społeczności jest bliski kontakt władz z mieszkańcami. Współpraca powinna polegać na wzajemnej nauce. W grupie łatwiej oczekiwać efektów, a wyzwań jest bardzo dużo.
Wśród przedstawicieli władz samorządowych biorących udział w dyskusji nie mogło zabraknąć reprezentantów Gminy Wieliszew, którą reprezentowali na Forum Nowoczesny Samorząd: Wójt Paweł Kownacki oraz Zastępca Wójta Dariusz Kokoszka.
– Jesteśmy w tym miejscu, żeby zastanowić się, kto i jak zarządza swoją gminą. Bez zazdrości patrzeć na to, co dzieje się u sąsiada. Nie sztuką jest narzekać na obecną sytuację, ale szukać rozwiązań. Synergia i partnerstwo mogą sprawić, że wyjdziemy obronną ręką z kryzysów. Za uściskami dłoni, niech idą decyzje. Nowe otwarcie to szansa, aby skuteczniej się komunikować i korzystać ze swojego doświadczenia; sprawić, żeby sieć połączeń partnerskich była jeszcze silniejsza – zaapelował Wójt Gminy Wieliszew Paweł Kownacki. „Mam nadzieję, że sam także wyciągnę z tej lekcji jak najwięcej” – dodał.
W trakcie panelu pt. „Konstrukcja budżetów i wpływy z podatków do samorządów. W jaki sposób JST realizują swoje zadania?”, lokalni liderzy formułowali najważniejsze ze swojej perspektywy wnioski.
Wójt Gminy Wieliszew Paweł Kownacki kontynuował swoją myśl z przywitania: „W grupie siła. Nawiązując do słów Napoleona: do tej wojny z problemami mieszkańców trzeba 3 rzeczy – pieniędzy, pieniędzy i jeszcze raz pieniędzy. I nam samorządom tych środków, pomimo pewnych pozytywnych zmian, brakuje. Nie czekając na komfortową sytuację, szukam wytrychów, by realizować projekty partnerskie, które obecnie będą faworyzowane i finansowane – jak nasze projekty ze ścieżkami. Wobec wyzwania w finansowaniu wynagrodzeń nauczycieli, nasz system jest w porównaniu do wielu krajów unikalny. Ktoś ustala zasady, daje podwyżki – rząd, a kto inny finalnie płaci i uzupełnia braki – samorząd. Czyli wracamy do punktu wyjścia, że najważniejsze są zmiany systemowe urealniające dochody gmin do ich odpowiedzialności”- podkreślił.
– Potrzeba nam stabilności. Jasnej informacji wyprzedzającej. Są pewne zagrożenia jak np. oświata. Finansowanie zostało przerzucone na samorządy. Podwyżki w oświacie to zwiększenie subwencji, ale skutki finansowe tych decyzji wymagały dołożenia od samorządów. Oświata jest kluczowym elementem, który powinien być jasno uregulowany. Podobnie kwestia energetyki wychodzi poza budżet samorządu. Ważne w tym kontekście jest egzekwowanie miejsca odprowadzania podatków – powiedział Prezydent Otwocka Jarosław Margielski.
– Samorządowi nie należy przeszkadzać. Nasze małe Ojczyzny są odosobnione. Reszta Polski się wyludnia, a okolice aglomeracji się zaludniają – zwrócił uwagę Burmistrz Radzymina Krzysztof Chaciński wskazując, że „rozliczanie PIT-u w miejscu zamieszkania jest ważne, ale trzeba politycznej woli, żeby to zmienić”. – W gminach podwarszawskich wyzwania po reformie finansowania są jeszcze większe. Do samych przedszkoli dokładamy w Radzyminie 30 mln złotych – wskazywał Krzysztof Chaciński.
W panelu poruszana była także kwestia bezpieczeństwa informacji w urzędach. Wiąże się to z nakładami na obsługę informatyczną – zauważył Jarosław Margielski. Ponadto Prezydent Legionowa Bogdan Kiełbasiński odniósł się do kwestii mieszkaniowych „Jesteśmy sypialnią Warszawy”- to sformułowanie często słyszymy o Legionowie, ale miasto podwarszawskie, w którym mieszkańcy w znakomitej większości dojeżdżają do pracy, powinno być przede wszystkim dobrym miejscem do życia. Rolą samorządu jest zapewnienie komfortu mieszkańcom. Istotna jest także kwestia rozwiązań komunikacyjnych oraz zapewnienie dostępu do dobrej edukacji. Prezydent odniósł się także do zielonej transformacji. „Staramy się odwracać tendencję do zabetonowywania” – podsumował.
Trzeba pamiętać, że rozmawiając o dobrych praktykach w zakresie budżetu, korzystnych w zasadzie dla wszystkich, trzeba wziąć pod uwagę specyfikę każdej gminy. Burmistrz Radzymina przedstawił priorytety w tym zakresie. „Naszym celem jest budowanie potencjału ekonomicznego gminy. W przeciwieństwie do innych naszych sąsiadów, terenów mamy dość dużo. Rozwiązanie, w którym pewną powierzchnię przeznaczamy dla inwestorów, bez szkody dla mieszkańców, jest dla nas korzystne, a ci ostatni powinni mieć do nas więcej zaufania pod tym względem. Nie działamy na ich niekorzyść”.
W dyskusji na tematy zagospodarowania przestrzennego nie mogło zabraknąć głosu Wójta Wieliszewa Pawła Kownackiego: „Chaos urbanistyczny nie jest winą samorządu, ale oczekiwań inwestorów. Zażegnanie decyzji o warunkach zabudowy jest dobre.
Nie będziemy działać przeciwko prawu i zdrowemu rozsądkowi”- zakończył.
W pierwszym dniu Forum skupiono się nie tylko na wymianie poglądów na temat funkcji nowoczesnego samorządu i stojących wyzwań przed jednostkami samorządu terytorialnego. W programie przewidziano m.in. ciekawą debatę pn. „Rola środowisk europejskich w rozwoju małych ojczyzn, czy europejskie fundusze będą dalej kluczowe dla rozwoju samorządów”. Z kolei drugiego dnia forum, paneliści rozmawiali m.in. o samowystarczalności energetycznej samorządów.
Niewątpliwie wymiana doświadczeń to ważny aspekt pracy każdego samorządowca, a w regionie Zalewu Zegrzyńskiego brakowało dotąd przestrzeni do konstruktywnego dialogu pomiędzy sąsiednimi samorządami. Tym większe słowa uznania należą się organizatorom i gospodarzowi Forum Nowoczesny Samorząd. Pozostaje mieć nadzieję, że wydarzenie będzie kontynuowane w następnych latach.